ಲೋಹಿಚ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನ ವಿಷಯ

ಹೀಗೆ ಕೇಳಿದ್ದೇನೆ: ಒಮ್ಮೆ ಭಗವಾನರು ಐನೂರು ಭಿಕ್ಷುಗಳ ದೊಡ್ಡ ಸಮೂಹದೊಂದಿಗೆ ಕೋಸಲ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಂಚರಿಸುತ್ತಾ ಸಾಲವತಿಕಕ್ಕೆ ಬಂದರು. ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಲೋಹಿಚ್ಚನೆಂಬ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನು ಸಾಲವತಿಕದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದನು. ಅದು ಸಸ್ಯವರ್ಗಗಳಿಂದಲೂ, ಹುಲ್ಲುಗಾವಲುಗಳಿಂದಲೂ, ವನಗಳಿಂದಲೂ, ಜಲದಿಂದಲೂ, ಧಾನ್ಯಗಳಿಂದಲೂ ತುಂಬಿತ್ತು. ಅದು ಕೋಸಲದ ಪಸೇನದಿ ರಾಜನಿಂದ ದಾನವಾಗಿ ಕೊಡಲ್ಪಟಿತ್ತು. ಮೊದಲು ಅರಮನೆಯ ವೆಚ್ಚಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಇದ್ದ ಆ ಗ್ರಾಮದ ಸಂಪತ್ತಿನ ಮೇಲೆ ದಾನ ಪಡೆದನಂತರ ಲೋಹಿಚ್ಚನು ರಾಜನಷ್ಟೇ ಅಧಿಕಾರ ಹೊಂದಿದ್ದನು.

ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಲೋಹಿಚ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪಾಪದೃಷ್ಠಿ ಉತ್ಪನ್ನವಾಯಿತು. “ಇಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಸಮಣನೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನೋ ಕುಶಲ ಧರ್ಮವನ್ನು ಅರಿತುಕೊಂಡಿರಬಹುದು. ಆ ಕುಶಲ ಧರ್ಮವನ್ನು ಅರಿತು ಕೊಂಡಿರುವಾಗ ಆತನು ಪರರಿಗೆ ತಿಳಿಸಬಾರದು. ಏಕೆಂದರೆ ಒಬ್ಬನು ಮತ್ತೊಬ್ಬನಿಗೆ ಹೇಗೆತಾನೇ ಉದ್ಧಾರ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯ! (ನಾನು ಧರ್ಮವನ್ನು ತಿಳಿಸದರೆ) ಹಿಂದೆ ಬಂಧನದಲ್ಲಿರುವವನು ಅದರಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗಿ ಹೊಸ ಬಂಧನಕ್ಕೆ ಸಿಕ್ಕಿಕೊಂಡಂತೆ ಅದನ್ನು ಲೋಭ ಧರ್ಮವೆಂದೇ ಹೇಳುತ್ತೇನೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಒಬ್ಬನು ಮತ್ತೊಬ್ಬನನ್ನು ಹೇಗೆತಾನೇ ಉದ್ಧರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯ?”

ಆಗ ಲೋಹಿಚ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನು ಈ ಸುದ್ದಿಯನ್ನು ಕೇಳಿದನು- “ಶಾಕ್ಯ ಕುಲವನ್ನು ತೊರೆದಿರುವ ಶಾಕ್ಯಪುತ್ರರಾದ ಸಮಣ ಗೋತಮರು ಕೋಸಲ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಂಚರಿಸುತ್ತಾ ಐನೂರು ಭಿಕ್ಷುಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಭಿಕ್ಷು ಸಂಘದೊಂದಿಗೆ ಸಾಲವತಿಕದಲ್ಲಿ ತಂಗಿದ್ದಾರೆ. ಭಗವಂತರಾದ ಗೋತಮರು ಎಲ್ಲೆಲ್ಲೂ ಹೀಗೆ ಒಳ್ಳೆಯ ಕೀರ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಭಗವಂತರಾದ ಅವರು ಅರಹಂತರು, ಸಮ್ಮಾಸಂಬುದ್ದರು, ವಿಜ್ಜಾಚರಣ ಸಂಪನ್ನರು, ಸುಗತರು, ಲೋಕಗಳನ್ನೆಲ್ಲಾ ತಿಳಿದವರು, ಜನರಿಗೆ ದಾರಿ ತೋರಿಸುವವರಲ್ಲಿ ಅದ್ವಿತೀಯರು, ದೇವ ಮಾನವರಲ್ಲಿ ಶ್ರೇಷ್ಠರು, ಬುದ್ಧರು, ಭಗವಾನರು, ದೇವತೆಗಳು, ಮಾರರು, ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಮಣ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಪ್ರಜೆಗಳು, ದೇವಮಾನವರು ಇರುವ ಲೋಕವನ್ನು ತಾವೇ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಅರಿತು ಪರರಿಗೂ ತಿಳಿಸಬಲ್ಲವರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಆದಿಯಲ್ಲೂ, ಮಧ್ಯದಲ್ಲೂ, ಕೊನೆಯಲ್ಲೂ, ಕಲ್ಯಾಣವನ್ನುಂಟು ಮಾಡುವಂಥದೂ, ಪರಿಪೂರ್ಣವಾದುದೂ ಪರಿಶುದ್ಧವಾದುದೂ ಆದ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯವನ್ನು ಪ್ರಕಾಶ ಪಡಿಸುವಂಥದೂ ಆದ ಧರ್ಮವನ್ನು ಭೋಧಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅರಹಂತರಾದ ಅವರನ್ನು ದರ್ಶನ ಮಾಡುವುದು ಸಾಧುವಾದುದು.

ಲೋಹಿಚ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನು ರೋಸಿಕ ಎಂಬ ನಾಪಿತನನ್ನು ಕರೆದನು. “ರೋಸಿಕ, ಸಮಣ ಗೋತಮರ ಬಳಿಗೆ ಹೋಗು, ಹೋಗಿ ನಾನು ಹೀಗೆ ಕೇಳಿದನೆಂದು ಸಮಣ ಗೋತಮರಿಗೆ ತಿಳಿಸು. ‘ಗೋತಮ, ಲೋಹಿಚ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನು ಗೋತಮರು ಬಾಧೆ ರೋಗಗಳಿಲ್ಲದೆ ಆರೋಗ್ಯವಂತರೂ ಬಲಶಾಲಿಯೂ ಆಗಿದ್ದಾರೆಯೇ ಎಂದು ಕೇಳಿದ್ದಾನೆ.’ ಆಮೇಲೆ ಮತ್ತೆ ಹೀಗೆ ಹೇಳು. ‘ಗೋತಮರು ತನ್ನ ಭಿಕ್ಷು ಸಂಘದೊಡನೆ ಲೋಹಿಚ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನ ಮನೆಗೆ ನಾಳೆ ಊಟಕ್ಕೆ ಬರಬೇಕು.”

ರೋಸಿಕನಾಪಿತನು “ ಹಾಗೆಯೇ ಆಗಲಿ” ಎಂದು ಹೇಳಿ ಲೋಹಿಚ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನು ತಿಳಿಸಿದಂತೆ ಭಗವಾನರ ಬಳಿಗೆ ಹೋದನು. ಭಗವಾನರ ಬಳಿ ಸಾರಿ ಒಂದು ಕಡೆ ಕುಳಿತುಕೊಂಡನು. ಕುಳಿತುಕೊಂಡು ರೋಸಿಕನಾಪಿತನು ಭಗವಂತನನ್ನು ಕುರಿತು “ಭಂತೆ, ಲೋಹಿಚ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನು ‘ ಭಗವಾನರು, ಬಾಧೆ ರೊಗಗಳಿಲ್ಲದೆ ಆರೋಗ್ಯವಂತರೂ, ಬಲಶಾಲಿಯೂ ಆಗಿರುವರಷ್ಟೇ’ ಎಂದು ಕೇಳಿದ್ದಾನೆ ಮತ್ತು ಹೀಗೆ ಹೇಳಿ ಕಳಿಸಿದ್ದಾನೆ: ‘ಭಂತೆ, ಲೋಹಿಚ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನ ಮನೆಗೆ ಭಗವಾನರು ಭಿಕ್ಷು ಸಂಘದೊಡನೆ ಬರಬೇಕು.” ಎಂದನು. ಭಗವಾನರು ಮೌನದಿಂದ ಆಮಂತ್ರಣವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು.

ರೋಸಿಕನಾಪಿತನು ಭಗವಾನರು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡುದುದನ್ನು ತಿಳಿದು ತನ್ನ ಆಸನದಿಂದ ಎದ್ದನು. ಭಗವಾನರಿಗೆ ಅಭಿವಂದಿಸಿ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆ ಮಾಡಿ ಲೋಹಿಚ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನ ಬಳಿಗೆ ಹೋದನು. ಹೋಗಿ ಲೋಹಿಚ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನನ್ನು ಕುರಿತು” ಭಗವಂತನಿಗೆ ನಾನು ಹೀಗೆ ತಿಳಿಸಿದೆನು: ‘ಭಂತೆ, ಲೋಹಿಚ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನು ಭಗವಾನರು ಭಾಧೆ ರೋಗಗಳಿಲ್ಲದೆ ಆರೋಗ್ಯವಂತರೂ, ಬಲಶಾಲಿಯೂ ಆಗಿರುವರೇ ಎಂದು ಲೋಹಿಚ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನು ಭಗವಾನರನ್ನು ಕೇಳಿದ್ದಾನೆ- ಮತ್ತೆ ಲೋಹಿಚ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನ ಮನೆಗೆ ಭಗವಾನರು ಭಿಕ್ಷು ಸಂಘದೊಡನೆ ನಾಳೆ ಊಟಕ್ಕೆ ಬರಬೇಕು ಎಂದು ಕೇಳಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ.’ ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ. ಭಗವಾನರ ಒಪ್ಪಿಗೆಯೂ ದೊರೆತಿದೆ” ಎಂದನು.

ಆ ರಾತ್ರಿ ಕಳೆದ ಮೇಲೆ ಲೋಹಿಚ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನು ತನ್ನ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮವಾದ ಖಾದ್ಯ ಪದಾರ್ಥವನ್ನು ಮತ್ತು ಅನ್ನ ಪಾಯಸಗಳನ್ನು ಸಿದ್ದಪಡಿಸಿ ರೋಸಿಕ ನಾಪಿತನನ್ನು ಕರೆದನು. “ರೋಸಿಕ, ಸಮಣ ಗೋತಮರ ಬಳಿಗೆ ಹೋಗು, ಹೋಗಿ ಸಮಣ ಗೋತಮರಿಗೆ ನೀನು ಬಂದಿರುವ ಕಾಲವನ್ನು ತಿಳಿಸಿ, ‘ಗೋತಮರೆ, ಊಟದ ಕಾಲವಾಯಿತು’ ಎಂದು ಹೇಳು.” “ಹಾಗೆಯೇ ಆಗಲಿ” ಎಂದು ನಾಪಿತ ರೋಸಿಕನು ಲೋಹಿಚ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನು ಹೇಳಿದಂತೆ ಭಗವಾನರ ಬಳಿಗೆ ಹೋದನು. ಹೋಗಿ ಭಗವಾನರಿಗೆ ಅಭಿವಂದಿಸಿ ಒಂದು ಕಡೆ ನಿಂತುಕೊಂಡನು. ಆಮೇಲೆ ರೋಸಿಕನಾಪಿತನು ಭಗವಾನರಿಗೆ ಕಾಲವನ್ನು ತಿಳಿಸಿ “ಭಂತೆ ಊಟದ ಕಾಲವಾಯಿತು” ಎಂದು ಹೇಳಿದನು.

ಭಗವಾನರು ಪೂರ್ವಾಹ್ನ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಪಾತ್ರೆ ಚೀವರಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಭಿಕ್ಷು ಸಂಘದೊಡನೆ ಸಾಲವತಿಕದ ಕಡೆಗೆ ಹೋದರು. ರೋಸಿಕ ನಾಪಿತನು ಭಗವಾನರನ್ನು ಹಿಂಬಾಲಿಸುತ್ತಾ ಹೋದನು. ಆಮೇಲೆ ಅವನು ಭಗವಾನರನ್ನು ಕುರಿತು ಇಂತೆಂದನು.“ಭಂತೆ, ಲೋಹಿಚ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪಾಪ ದೃಷ್ಟಿ ಉತ್ಪನ್ನವಾಗಿದೆ. ‘ಇಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಸಮಣನೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನೋ ಕುಶಲ ಧರ್ಮವನ್ನು ಅರಿತು ಕೊಂಡಿರುವಾಗ ಪರರಿಗೆ ತಿಳಿಸಬಾರದು. ಏಕೆಂದರೆ ಒಬ್ಬನು ಮತ್ತೊಬ್ಬನಿಗೆ ಹೇಗೆತಾನೇ ಉದ್ಧಾರ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯ? (ನಾನು ಕುಶಲ ಧರ್ಮವನ್ನು ತಿಳಿಸುವುದಾದರೆ) ಹಿಂದೆ ಬಂಧನದಲ್ಲಿದ್ದವನು ಅದರಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗಿ ಹೊಸ ಬಂಧನಕ್ಕೆ ಸಿಕ್ಕಿಕೊಂಡಂತೆ ಆಗುತ್ತದೆ. ಅದೊಂದು ಲೋಭ ಧರ್ಮವೆಂದೇ ಹೇಳಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಒಬ್ಬನು ಮತ್ತೊಬ್ಬನನ್ನು ಹೇಗೆತಾನೇ ಉದ್ಧರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯ?’ ಭಗವಾನರು ಲೋಹಿಚ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನನ್ನು ಅವನ ಪಾಪ ದೃಷ್ಠಿಯಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವುದು ಸಾಧುವಾದುದು, ಭಂತೆ”. “ನಿನ್ನ ಆಲೋಚನೆ ಒಳ್ಳ್ಳೆಯದು ರೋಸಿಕ, ನಿನ್ನ ಆಲೋಚನೆ ಒಳ್ಳೆಯದು”.

ಲೋಹಿಚ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನ ಅನುಸರಣೆ

ಆನಂತರ ಭಗವಾನರು ಲೋಹಿಚ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನ ನಿವಾಸಕ್ಕೆ ಹೋದರು,- ಹೋಗಿ ಅವರಿಗಾಗಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಏರ್ಪಡಿಸಿದ್ದ ಆಸನದ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತರು. ಲೋಹಿಚ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನು ಬುದ್ಧ ಭಗವಾನರನ್ನೂ ಅವರ ಭಿಕ್ಷು ಸಂಘವನ್ನೂ ಉತ್ತಮವಾದ ಖಾದ್ಯ ಪದಾರ್ಥಗಳಿಂದಲೂ, ಅನ್ನ ಪಾನಾಧಿಗಳಿಂದ ಸಂತೃಪ್ತಿಪಡಿಸಿದನು. ಭಗವಾನರು ಊಟವಾದ ಮೇಲೆ ತಮ್ಮ ಪಿಂಡಪಾತ್ರೆ ಮತ್ತು ಕೈಗಳನ್ನು ತೊಳೆದುಕೊಂಡು ಕುಳಿತುಕೊಂಡರು. ಲೋಹಿಚ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನು ಬೇರೊಂದು ತಗ್ಗಾದ ಆಸನದ ಮೇಲೆ ಅವರ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಕುಳಿತುಕೊಂಡನು. ಕುಳಿತುಕೊಂಡ ಮೇಲೆ ಭಗವಾನರು ಲೋಹಿಚ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನನ್ನು ಕುರಿತು ಹೀಗೆಂದರು- “ಲೋಹಿಚ್ಚ ನಿನ್ನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪಾಪ ದೃಷ್ಟಿಯು ಉತ್ಪನ್ನವಾಗಿರವುದು ನಿಜವೇ? ಇಲ್ಲಿ ಸಮಣನೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನೋ ಕುಶಲ ಧರ್ಮವವನ್ನು ಅರಿತಾಗ ಆ ಧರ್ಮವನ್ನು ಪರರಿಗೆ ತಿಳಿಸಬಾರದು ಏಕೆಂದರೆ ಒಬ್ಬನು ಮತ್ತೊಬ್ಬನನ್ನು ಉದ್ಧರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವೇ? ಹಾಗೆ ತಿಳಿಸುವುದಾದರೆ ಹಿಂದೆ ಬಂಧನಕ್ಕೆ ಸಿಕ್ಕಿ ಕೊಂಡಿದ್ದವನು ಅಲ್ಲಿಂದ ಬಿಡಿಸಿಕೊಂಡು ಹೊಸ ಬಂದನಕ್ಕೆ ಸಿಕ್ಕ ಕೊಂಡಂತಾಗುತ್ತದೆ. ಅದು ಪಾಪದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಲೋಭ ಧಮ್ಮವೆಂದೇ ಹೇಳುತ್ತೇನೆ ಎಂಬುದಾಗಿ ತಿಳಿದಿರುವೆಯಾ?”

“ಹೌದು ಗೋತಮರೆ”.

“ಲೋಹಿಚ್ಚ, ನೀನು ಸಾಲವತಿಕ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿರುವುದು ನಿಜವಷ್ಟೆ?”. “ಹೌದು, ಗೌತಮರೆ”.

“ಲೋಹಿಚ್ಚ, ‘ಸಾಲವತಿಕ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿರುವ ಲೋಹಿಚ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನು ಅದರಲ್ಲಿನ ಸಂಪತ್ತೆಲ್ಲಕ್ಕೂ ಒಡೆಯನಾಗಿದ್ದಾನೆ. ಅವನೊಬ್ಬನೇ ಅದನ್ನು ಅನುಭೋಗಿಸಲಿ, ಬೇರೊಬ್ಬರಿಗೆ ಏನನ್ನೂ ಕೊಡುವುದು ಬೇಡ’ ಎಂದು ಯಾರಾದರೂ ಹೇಳಬಹುದು, ಹಾಗೆ ಹೇಳುವವನು ನಿನ್ನ ಆಶ್ರಿತರಿಗೆ ಅಪಾಯಕಾರಿಯಾಗುತ್ತಾನಲ್ಲವೇ?”

“ಅಪಾಯಕಾರಿ, ಗೋತಮರೆ.”

“ಈ ಅಪಾಯಕಾರಿಯಾದವನು, ಹಿತಾನುಕಂಪಿಯಾಗಿರುವನೋ, ಅಹಿತಾನುಕಂಪಿಯಾಗಿರುವನೋ?”

“ಅಹಿತಾನುಕಂಪಿ, ಗೋತಮರೆ.”

“ಅಹಿತಾನುಕಂಪಿಯಾದ ಅವನ ಮೈತ್ರಿಯೂ ಚಿತ್ತವೂ ಕಳಂಕ ಪೂರಿತವಲ್ಲವೇ?”

“ಕಳಂಕಪೂರಿತ, ಗೋತಮರೆ.”

“ಕಳಂಕಪೂರತವಾದ ಚಿತ್ತವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಅವನದು ಮಿಥ್ಯಾ ದೃಷ್ಠಿಯೋ ಸಮ್ಯಕ್ ದೃಷ್ಟಿಯೋ?”

“ಮಿಥ್ಯಾದೃಷ್ಟಿ, ಗೋತಮರೆ.”

“ಮಿಥ್ಯಾ ದೃಷ್ಟಿಯುಳ್ಳವನು, ಈ ಎರಡು ಗತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತೇನೆ- ಯಾವುವೆಂದರೆ ನಿರಯ, ಅಥವಾ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಲೋಕ.

“ಲೋಹಿಚ್ಚ, ಕೋಸಲದ ರಾಜಪಸೇನದಿಯು ಕಾಸಿಕೋಸಲಗಳ ಒಡೆಯನಾಗಿರುವುದು ನಿನಗೆ ಗೊತ್ತಷ್ಟೆ?”

“ಗೊತ್ತು ಗೋತಮರೆ.”

“ಲೋಹಿಚ್ಚ, ಯಾವಾನಾದರೂ ಒಬ್ಬನು ‘ಕೋಸಲದ ರಾಜ ಪಸೇನದಿಯೂ ಕಾಸಿ ಕೋಸಲಗಳೆರಡಕ್ಕೂ ಒಡೆಯನಾಗಿದ್ದಾನೆ. ಆ ಕಾಸಿ ಕೋಸಲದ ಸಂಪತ್ತೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಪಸೇನದಿಯೊಬ್ಬನೇ ಅನುಭೋಗಿಸಲಿ. ಬೇರೊಬ್ಬರಿಗೆ ಏನನ್ನು ಕೊಡುವುದು ಬೇಡ’ ಎಂದು ಹೇಳಬಹುದು. ಹೀಗೆ ಹೇಳುವವನು ಪಸೇನದಿ ರಾಜನನ್ನು ಆಶ್ರಯಿಸಿರುವ ನಿನಗೂ ಮತ್ತು ನಿನ್ನಂಥವರಿಗೂ ಅಪಾಯಕಾರಿಯಾಗಿದ್ದಾನೋ, ಅಲ್ಲವೋ.” “ಅಪಾಯಕಾರಿ, ಗೋತಮರೆ.”

“ಅಪಾಯಕಾರಿಯಾಗಿರುವವನು, ಹಿತಾನುಕಂಪಿಯೋ, ಅಥವಾ ಅಹಿತಾನುಕಂಪಿಯೋ?”

“ಅಹಿತಾನುಕಂಪಿ, ಗೋತಮರೆ.”

“ಅಹಿತಾನುಕಂಪಿಯಾದವನ ಮೈತ್ರಿಯೂ ಮತ್ತು ಅವನ ಚಿತ್ತವೂ ಕಳಂಕಪೂರಿತವಲ್ಲವೇ?”

“ಕಳಂಕಪೂರಿತ, ಗೋತಮರೆ.”

“ಕಳಂಕಪೂರಿತ ಚಿತ್ತವನ್ನು ಪಡೆದಿರುವವನದು ಮಿಥ್ಯಾ ದೃಷ್ಠಿಯೋ, ಸಮ್ಯಕ್ ದೃಷ್ಟಿಯೋ?”

“ಮಿಥ್ಯಾದೃಷ್ಟಿ, ಗೋತಮರೆ.”

“ಮಿಥ್ಯಾ ದೃಷ್ಟಿಯುಳ್ಳವನು, ಈ ಎರಡರಲ್ಲಿ ಒಂದು ಗತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತೇನೆ- ಯಾವುವೆಂದರೆ ನಿರಯ, ಅಥವಾ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಲೋಕ.“

“ಲೋಹಿಚ್ಚ, ಯಾವನು ‘ಸಾಲವತಿಕದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿರುವ ಲೋಹಿಚ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನು ಅದರಲ್ಲಿನ ಸಂಪತ್ತೆಲ್ಲಕ್ಕೂ ಒಡೆಯನಾಗಿದ್ದಾನೆ. ಅವನೊಬ್ಬನೇ ಅದನ್ನು ಭೋಗಿಸಲಿ, ಬೇರೊಬ್ಬರಿಗೆ ಏನನ್ನೂ ಕೊಡುವುದೂ ಬೇಡ’ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾನೋ ಅವನು ನಿನ್ನ ಆಶ್ರಿತರಿಗೆ ಅಪಾಯಕಾರಿಯಾಗಿರುತ್ತಾನೆ. ಅಪಾಯಕಾರಿಯಾಗಿರುವವನು ಅಹಿತಾನು ಕಂಪಿಯಾಗಿರುತ್ತಾನೆ. ಅಹಿತಾನುಕಂಪಿಯಾಗಿರುವವನ ಚಿತ್ತವು ಕಳಂಕ ಪೂರತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಕಳಂಕಪೂರಿತ ವಾಗಿರುವ ಚಿತ್ತವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವವನು ಮಿಥ್ಯಾ ದೃಷ್ಠಿಯುಳ್ಳವ ನಾಗಿರುತ್ತಾನೆ. ಇದರಂತೆಯೇ ಲೋಹಿಚ್ಚ, ಯಾವನು ‘ ಕುಶಲಧರ್ಮವನ್ನು ಅರಿತಿರುವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನೋ ಸಮಣನೋ ಆ ಕುಶಲ ಧರ್ಮವನ್ನು ಬೇರೊಬ್ಬರಾರಿಗೂ ತಿಳಿಸುವುದು ಬೇಡ. ಏಕೆಂದರೆ ಒಬ್ಬನೂ ಮತ್ತೊಬ್ಬನನ್ನು ಉದ್ಧರಿಸಲಾರ. ಬಂಧನಕ್ಕೊಳಗಾದವನೊಬ್ಬನು ಅದನ್ನು ಕತ್ತರಿಸಿ ಬೇರೊಂದು ಬಂಧನಕ್ಕೆ ಸಿಕ್ಕಿ ಕೊಂಡಿರುವವನಂತೆ.... ಉದ್ಧರಿಸಲಾರ’ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾನೋ ಅವನು ಕುಲಪುತ್ರನೊಬ್ಬನು ತಥಾಗತನ ಬೋಧನೆಯಂತೆ ಧಮ್ಮ ವಿನಯಗಳನ್ನು ಕಲಿತುಕೊಂಡು ವಿಶೇಷ ಸಿದ್ಧಿಯನ್ನು ಪಡೆದು ‘ಸೋತಾಪನ್ನ’ ಫಲವನ್ನು ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕರಿಸಿಕೊಂಡು ‘ ಸಕದಾಗಾಮಿ’ ಫಲವನ್ನು ಗಳಿಸಿಕೊಂಡು ‘ಅನಾಗಾಮಿ’ ಫಲವನ್ನು ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕರಿಸಿಕೊಂಡು ಅರ್ಹಂತ ಸ್ಥಿತಿಯ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವವನಿಗೆ ಅಡಚಣೆಯನ್ನುಂಟು ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಅಂಥವನು ದಿವ್ಯ ಗರ್ಭದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿ ದಿವ್ಯವಾದ ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಆನಂದದಿಂದ ಇರುವುದಕ್ಕೆ ಅಡ್ಡಿಯಾಗುತ್ತಾನೆ. ಅಂಥವರಿಗೆ ಅಪಾಯಕಾರಿಯಾಗಿರುತ್ತಾನೆ. ಆದುದರಿಂದ ಅಹಿತಾನುಕಂಪಿಯಾಗುತ್ತಾನೆ. ಅಹಿತಾನುಕಂಪಿಯಾಗುವುದರಿಂದ ಚಿತ್ತವನ್ನು ಕಳಂಕಗೊಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಕಳಂಕ ಪೂರಿತವಾದ ಚಿತ್ತದಿಂದ ಮಿಥ್ಯಾ ದೃಷ್ಟಿಯುಳ್ಳವನಾಗಿರುತ್ತಾನೆ. ಮಿಥ್ಯಾ ದೃಷ್ಟಿಯುಳ್ಳವನಾದ ಅವನು, ಲೋಹಿಚ್ಚ, ನಿರಯ ಅಥವ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಲೋಕ ಇವೆರಡರಲ್ಲಿ ಒಂದಕ್ಕೆ ಹೋಗುತ್ತಾನೆ.

“ಲೋಹಿಚ್ಚ, ಯಾವನು ‘ಕೋಸಲದ ಪಸೇನದಿ ರಾಜನು ಕಾಸಿ ಕೋಸಲದ ಸಂಪತ್ತೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಅನುಭಿವಿಸಬೇಕು. ಬೇರೊಬ್ಬರಾರಿಗೂ ಏನನ್ನೂ ಕೊಡುವುದು ಬೇಡ’ ಎಂದು ಹೇಳುವನೋ, ಅವನು ಕೋಸಲದ ಪಸೇನದಿ ರಾಜನ ನಿನ್ನಂಥ ಆಶ್ರಿತರಿಗೆ ಅಪಾಯಕಾರಿಯಾಗುತ್ತಾನೆ. ಅಪಾಯಕಾರಿ ಯಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಅಹಿತಾನಿಕಂಪಿಯಾಗುತ್ತಾನೆ. ಅಹಿತಾನಿಕಂಪಿಯಾದ ಅವನ ಚಿತ್ತವು ಕಳಂಕಪೂರಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಕಳಂಕ ಪೂರಿತವಾದ ಚಿತ್ತವುಳ್ಳವನು ಮಿಥ್ಯಾದೃಷ್ಟಿಯುಳ್ಳವನಾಗಿರುತ್ತಾನೆ. ಇದರಂತೆಯೇ ಲೋಹಿಚ್ಚ ಕುಶಲ ಧರ್ಮವನ್ನು ಅರಿತಿರುವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನೋ ಸಮಣನೋ ಆ ಕುಶಲಧರ್ಮವನ್ನು ಬೇರೊಬ್ಬರಾರಿಗೂ ತಿಳಿಸುವುದು ಬೇಡ. ಏಕೆಂದರೆ ಒಬ್ಬನು ಮತ್ತೊಬ್ಬನನ್ನು ಉದ್ಧರಿಸಲಾರ ಬಂಧನಕ್ಕೊಳ್ಳಗಾದವನೊಬ್ಬನು.... ಉದ್ಧರಿಸಲಾರ’ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾನೋ ಅವನು ಕುಲಪುತ್ರನೊಬ್ಬನು ತಥಾಗತನ ಬೋಧನೆಯಂತೆ ಧರ್ಮ ವಿನಯಗಳನ್ನು ಕಲಿತುಕೊಂಡು ವಿಶೇಷ ಸಿದ್ಧಿಯನ್ನು ಪಡೆದು ‘ಸೋತಾಪತ್ತಿ’ ಫಲವನ್ನು ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕರಿಸಿಕೊಂಡು ‘ಸಕಾದಾಗಾಮಿ’ ಫಲವನ್ನು ಗಳಿಸಿಕೊಂಡು ‘ಅನಾಗಾಮಿ’ ಫಲವನ್ನು ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕರಿಸಿಕೊಂಡು ಅರ್ಹಂತ ಸ್ಥಿತಿಯ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದವನಿಗೆ ಅಡಚಣೆಯನ್ನುಂಟು ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಅವನು ದಿವ್ಯ ಗರ್ಭದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿ ದಿವ್ಯವಾದ ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಆನಂದದಿಂದ ಇರುವುದಕ್ಕೆ ಅಡ್ಡಿಯಾಗುತ್ತಾನೆ. ಅಂಥವನಿಗೆ ಅಪಾಯಕಾರಿಯಾಗಿರುತ್ತಾನೆ. ಆದುದರಿಂದ ಅಹಿತಾನುಕಂಪಿಯಾಗುತ್ತಾನೆ. ಅಹಿತಾನುಕಂಪಿಯಾಗುವುದರಿಂದ ಚಿತ್ತವನ್ನು ಕಳಂಕಗೊಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಕಳಂಕಪೂರಿತವಾದ ಚಿತ್ತದಿಂದ ಮಿಥ್ಯಾ ದೃಷ್ಟಿಯುಳ್ಳವನಾಗಿರುತ್ತಾನೆ. ಮಿಥ್ಯಾದೃಷ್ಟಿ ಯುಳ್ಳವನಾದ ಅವನು, ಲೋಹಿಚ್ಚ, ನಿರಯ ಅಥವ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಲೋಕ ಇವೆರಡರಲ್ಲಿ ಒಂದಕ್ಕೆ ಹೋಗುತ್ತಾನೆ.

ಮೂರುಬಗೆಯ ಖಂಡನಾರ್ಹರು

‘ಲೋಹಿಚ್ಚ, ಈ ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಮೂರು ಬಗೆಯ ಖಂಡನಾರ್ಹರಾದ ಗುರುಗಳಿದ್ದಾರೆ. ಯಾರು ಅಂಥವರನ್ನು ಖಂಡಿಸುತ್ತಾರೋ, ಅವರು ಅನಿಂದನೀಯವಾದುದನ್ನೇ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಆ ಮೂರು ಬಗೆ ಯಾವುವು?

“ಲೋಹಿಚ್ಚ ಯಾವ ಶ್ರಾಮಣ್ಯವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಒಬ್ಬನು ಮನೆಯನ್ನು ತೊರೆದು ಮನೆಯವರೆಲ್ಲರನ್ನೂ ಬಿಟ್ಟು ಪಬ್ಬಜಿತನಾಗುತ್ತಾನೋ ಆ ಶ್ರಾಮಣ್ಯವನ್ನು ಅವನು ಪಡೆದಿಲ್ಲದಿರಬಹುದು. ಶ್ರಾಮಣ್ಯವನ್ನು ಪಡೆದಿರದ ಅವನು ಇತರರಿಗೆ ‘ಇದು ಹಿತವನ್ನುಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಸುಖವನ್ನುಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ’ ಎಂದು ಧರ್ಮವನ್ನು ಭೋಧಿಸಿದರೆ ಅಂಥವನ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಯಾರು ಕೇಳುವುದಿಲ್ಲ. ಅವನಿಗೆ ಯಾರೂ ಕಿವಿಗೊಡುವುದಿಲ್ಲ. ಕೇಳಿದವರ ಚಿತ್ತದಲ್ಲಿ ಶ್ರದ್ದೇ ಹುಟ್ಟುವುದಿಲ್ಲ. ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ದೂರವಾಗಿ ತಮ್ಮ ದಾರಿಯಲ್ಲೇ ಹೋಗುತ್ತಾರೆ. ಅಂಥವನನ್ನು ಹೀಗೆ ಖಂಡಿಸಬೇಕು- ಆಯುಷ್ಮಂತ ಶ್ರಾಮಣ್ಯವನ್ನು ಪಡೆಯಲೋಸುಗ ಮನೆಯನ್ನು ತೊರೆದು, ಮನೆಯವರೆಲ್ಲರನ್ನೂ ಬಿಟ್ಟು ಪಬ್ಬಜಿತನಾಗಿದ್ದರೂ, ನೀನು ಶ್ರಾಮಣ್ಯವನ್ನು ಪಡೆದಿಲ್ಲ. ಶ್ರಾಮಾಣ್ಯವನ್ನು ಪಡೆಯದಿದ್ದ ನೀನು ಇತರರಿಗೆ, ‘ಇದು ಹಿತವನ್ನುಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಸುಖವನ್ನುಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ’ ಎಂದು ಧರ್ಮವನ್ನು ಭೋಧಿಸುತಿದ್ದೀಯೆ. ನಿನ್ನ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಯಾರೂ ಕೇಳುವುದಿಲ್ಲ. ನಿನಗೆ ಯಾರೂ ಕಿವಿಗೊಡುವುದಿಲ್ಲ. ಬೇರೆಯವರ ಚಿತ್ತದಲ್ಲಿ ನಿನ್ನ ಮಾತಿನಿಂದ ಶ್ರದ್ಧೆ ಹುಟ್ಟುವುದಿಲ್ಲ. ಅವರು ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ದೂರವಾಗಿ ಬೇರೆ ದಾರಿಯಲ್ಲೇ ಹೋಗುತ್ತಾರೆ. ಲಕ್ಷ ಕೊಡದ ಒಬ್ಬ ಸ್ತ್ರೀಯ ಕಡೆಗೆ ಧಾವಿಸುವವನಂತೆ, ಮುಖ ತಿರುಗಿಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗುವವಳನ್ನು ಆಲಂಗಿಸುವವನಂತೆ, ನಿನ್ನ ಮಾತು ಗಳನ್ನು ಕೇಳಿಸಿಕೊಂಡವರು ನಿನ್ನನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಿನ್ನದು ಒಬ್ಬನು ಮತ್ತೊಬ್ಬನನ್ನು ಉದ್ಧರಿಸಲಾರ ಎಂಬ ಲೋಭಧರ್ಮ’ ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಕಂಡನಾರ್ಹರಾದ ಗುರುಗಳಲ್ಲಿ ಇವರು ಮೊದಲನೆಯ ಬಗೆಗೆ ಸೇರಿದವರು. ಇಂಥ ಗುರುಗಳನ್ನು ಯಾರು ಕಂಡಿಸುತ್ತಾರೋ ಅವರು ಅನಿಂದನೀಯ ವಾದುದನ್ನೇ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.

“ಲೋಹಿಚ್ಚ ಯಾವ ಶ್ರಾಮಣ್ಯವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಒಬ್ಬನು ಮನೆಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟು, ಮನೆಯವರನ್ನು ತೊರದು ಪಬ್ಬಜಿತನಾಗುತ್ತಾನೊ, ಆ ಶ್ರಾಮಣ್ಯವನ್ನು ಅವನು ಪಡೆದಿಲ್ಲರಬಹುದು. ಅಂಥವನು ಬೇರೆಯವರಿಗೆ ಇದು ಹಿತವನ್ನುಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಸುಖವನ್ನುಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ’ ಎಂದು ಭೋಧಿಸುತ್ತಾನೆ. ಅವನ ಮಾತನ್ನು ಇತರರು ಕೇಳಬಹುದು. ಅವನಿಗೆ ಕಿವಿಗೊಡಬಹುದು. ಅವರ ಚಿತ್ತದಲ್ಲಿ ಶ್ರದ್ದೆಯು ಹುಟ್ಟಬಹುದು ಅವರು ಧರ್ಮದ ದಾರಿಯನ್ನು ಬಿಡದೆ ಸರಿಯಾದ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿಯೇ ಹೋಗಬಹುದು. ಅಂಥವರಿಗೆ ಹೀಗೆ ಹೇಳಬೇಕು- ಆಯುಷ್ಮಂತ ಯಾವ ಶ್ರಾಮಣ್ಯವನ್ನು ಪಡೆಯುವುದಕ್ಕೋಸ್ಕರ ಮನೆಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಮನೆಯವರನ್ನು ತೊರೆದು ಪಬ್ಬಜಿತನಾದೆಯೋ ಆ ಶ್ರಾಮಣ್ಯವನ್ನು ನೀನು ಪಡೆದಿಲ್ಲ. ಅದರೂ ಬೇರೆಯವರಿಗೆ ನೀನು ‘ಇದು ಹಿತವನ್ನುಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಸುಖವನ್ನುಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ’ ಎಂದು ಧರ್ಮವನ್ನು ಭೋಧಿಸುತ್ತೀಯೆ. ನೀನು ಹೇಳಿದುದನ್ನು ಬೇರೆಯವರು ಕೇಳಬಹುದು; ನಿನಗೆ ಕಿವಿಗೊಡಬಹುದು. ಅವರ ಚಿತ್ತದಲ್ಲಿ ಶ್ರದ್ಧೆ ಹುಟ್ಟಬಹುದು; ಅವರು ಧರ್ಮದ ದಾರಿಯನ್ನು ಬಿಡದೆ ಸರಿಯಾದ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿಯೇ ಹೋಗಬಹುದು. ನೀನು ಮಾತ್ರ ಬೇರೆಯವರ ಹೊಲವನ್ನು ಬೇಸಾಯ ಮಾಡಿ, ತನ್ನ ಹೊಲವನ್ನು ಅಸಡ್ಡೆ ಮಾಡುವವನಂತೆ ಆಗಿದ್ದೀಯೆ. ನಿನ್ನದು ಒಬ್ಬನು ಬೇರೊಬ್ಬನನ್ನು ಉದ್ಧರಿಸಲಾರ ಎಂಬ ಪಾಪಪೂರಿತವಾದ ಧರ್ಮವೆಂದೇ ಹೇಳುತ್ತೇವೆ. ಲೋಹಿಚ್ಚ, ಇಂತಹವರು ಎರಡನೆಯ ಬಗೆಯ ಖಂಡನಾರ್ಹ ಗುರುಗಳು; ಅವರನ್ನು ಖಂಡಿಸುವುದರಿಂದ ಯಾವ ಅಧರ್ಮವೊ ಆಗುವುದಿಲ್ಲ.

“ ಮತ್ತೆ ಲೋಹಿಚ್ಚ, ಯಾವ ಶ್ರಾಮಣ್ಯವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಒಬ್ಬನು ಮನೆಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟು, ಮನೆಯವರನ್ನು ತೊರೆದು ಪಬ್ಬಜಿತನಾಗುತ್ತಾನೊ, ಆಂಥವನೊಬ್ಬನು ಶ್ರಾಮಣ್ಯವನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸಬಹುದು, ಶ್ರಾಮಣ್ಯವನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸಿದವನು ಬೇರೆಯವರಿಗೆ ‘ಇದು ಹಿತವನ್ನುಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಸುಖವನ್ನುಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ’ ಎಂದು ಧರ್ಮವನ್ನು ಭೋಧಿಸಬಹುದು. ಆದರೂ ಅವನ ಮಾತನ್ನು ಇತರರು ಕೇಳದಿರಬಹುದು, ಅವರ ಚಿತ್ತದಲ್ಲಿ ಶ್ರದ್ಧೆಯೂ ಹುಟ್ಟದಿರಬಹುದು ಧರ್ಮದ ದಾರಿಯಿಂದ ದೂರರಾಗಿ ತಮ್ಮ ದಾರಿಯಲ್ಲೇ ಹೋಗಬಹುದು. ಅಂಥವನನ್ನು ‘ಆಯುಷ್ಮಂತ ಯಾವ ಶ್ರಾಮಣ್ಯವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಮನೆಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟು, ಮನೆಯವರನ್ನು ತೊರೆದು ಪಬ್ಬಜಿತನಾದೆಯೋ, ಆ ಶ್ರಾಮಣ್ಯವನ್ನು ನೀನು ಸಂಪಾದಿಸಿದ್ದೀಯೆ, ಇದು ಹಿತವನ್ನುಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಸುಖವನ್ನುಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ’ ಎಂದು ಧರ್ಮವನ್ನು ಭೋಧಿಸುತ್ತೀಯೆ ಆದರೂ ಬೇರೆಯವರು ನಿನ್ನ ಮಾತನ್ನು ಕೇಳುವುದಿಲ್ಲ. ನಿನಗೆ ಕಿವಿಗೊಡುವುದಿಲ್ಲ. ಅವರ ಚಿತ್ತದಲ್ಲಿ ಶ್ರದ್ಧೆ ಹುಟ್ಟುವುದಿಲ್ಲ, ಅವರು ಧರ್ಮದ ದಾರಿಯಿಂದ ದೂರವಾಗಿ, ತಮ್ಮದೇ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಹೋಗುತ್ತಾರೆ. ಹಿಂದಿನ ಬಂಧನದಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಿ, ಹೊಸ ಬಂಧನಕ್ಕೆ ಸಿಕ್ಕಿಕೊಂಡವನಂತೆ ಆಗಿದ್ದೀಯೆ. ಒಬ್ಬನು ಮತ್ತೊಬ್ಬನನ್ನು ಉದ್ಧರಿಸಲಾರ, ಎಂಬ ಲೋಭ ಧರ್ಮ ನಿನ್ನದು’. ಎಂದು ಖಂಡಿಸಬೇಕು. ಇಂತಹವರು ಮೂರನೆಯ ಬಗೆಯ ಖಂಡನಾರ್ಹ ಗುರುಗಳು; ಇವರನ್ನು ಖಂಡಿಸುವವರು ಯಾವ ಅಧರ್ಮವನ್ನು ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ, ಲೋಹಿಚ್ಚ, ಈ ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಖಂಡನಾರ್ಹರಾದ ಮೂರು ಬಗೆಯ ಗುರುಗಳಿದ್ದಾರೆ. ಯಾರು ಇಂಥ ಗುರುಗಳನ್ನು ಖಂಡಿಸುತ್ತಾರೋ, ಅವರು ಯಾವ ಅಧರ್ಮವನ್ನೂ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ.”

ಖಂಡನಾರ್ಹರಲ್ಲದವರು

ಇದನ್ನು ಕೇಳಿದ ಲೋಹಿಚ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಭಗವಾನರನ್ನು ಹೀಗೆ ಕೇಳಿದನು: “ಹಾಗಾದರೆ ಗೋತಮ ಖಂಡನಾರ್ಹರಲ್ಲದ ಗುರವು ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಇದ್ದಾನೆಯೇ?”

“ಇದ್ದಾನೆ, ಲೋಹಿಚ್ಚ, ಖಂಡನಾರ್ಹನಾದ ಗುರು ಇದ್ದಾನೆ.”

“ಹಾಗಾದರೆ, ಗೋತಮ ಲೋಕದಲ್ಲಿನ ಖಂಡನಾರ್ಹರಲ್ಲದ ಗುರು ಹೇಗಿರುತ್ತಾನೆ?”

(ಸಾಮಞ್ಞಫಲ ಸುತ್ತದ 41ನೆಯ ಪ್ಯಾರದಿಂದ 63ನೆಯ ಪ್ಯಾರದವರೆಗೆ ಮತ್ತು 77ನೆಯ ಪ್ಯಾರದಿಂದ 100ನೆಯ ಪ್ಯಾರದವರೆಗೆ ಇರುವಂತೆ ಓದಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.)

ಲೋಹಿಚ್ಚ, ಇಂಥ ಗುರುವಿನಿಂದ ಬೋಧನೆಯನ್ನು ಪಡೆದ ಶಿಷ್ಯನು ವಿಶೇಷವಾದ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಗಳಿಸುತ್ತಾನೆ. ಆ ಗುರು ಖಂಡನಾರ್ಹನಲ್ಲ, ಅವನನ್ನು ಖಂಡಿಸುವವನು ಅಧಾರ್ಮಿಕನೇ ಆಗುತ್ತಾನೆ.

ಹೀಗೆ ಹೇಳಿದ ಭಗವಾನರನ್ನು ಕುರಿತು ಲೋಹಿಚ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನು “ನರಕ ಪ್ರಪಾತಕ್ಕೆ ಬೀಳುತ್ತಿರುವವನ ಜುಟ್ಟನ್ನು ಹಿಡಿದುಕೊಂಡು ಮೇಲಕ್ಕೆ ಎಳೆದು ಉದ್ಧರಿಸುವ ಸತ್ಪುರುಷನಂತೆ ನರಕ ಪ್ರಪಾತಕ್ಕೆ ಬೀಳುತ್ತಿದ್ದ ನನ್ನನ್ನು ಗೋತಮರು ಉದ್ಧರಿಸಿ ಮೇಲಕ್ಕೆ ತಂದು ನಿಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. ತಲೆಕೆಳಗಾಗಿ ಬಿದ್ದಿರುವುದನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ನಿಲ್ಲಿಸುವವನಂತೆ ಅಡಗಿರುವುದನ್ನು ಹೊರಗೆ ತಂದು ತೋರಿಸುವವನಂತೆ, ದಾರಿ ತಪ್ಪಿದವನಿಗೆ ದಾರಿ ತೋರಿಸುವವನಂತೆ ಕತ್ತಲಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಿ ಕೊಂಡವನಿಗೆ ದೀಪವನ್ನು ಹಿಡಿಯುವವನಂತೆ, ಕಣ್ಣುಳ್ಳವನು ರೂಪವನ್ನು ನೋಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವಂತೆ, ಗೋತಮರು ಅನೇಕ ಪರಿಯಲ್ಲಿ ಧರ್ಮವನ್ನು ಪ್ರಕಾಶಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಭಗವಂತ ಗೋತಮರಿಗೆ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ, ಸಂಘಕ್ಕೆ ಶರಣು ಹೋಗುತ್ತೇನೆ. ಶರಣಾಗತನಾದ ನನ್ನನ್ನು ಪ್ರಾಣವಿರುವವರೆಗೆ ಉಪಾಸಕನನ್ನಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಬೇಕು.”

ಇಲ್ಲಿಗೆ ಲೋಹಿಚ್ಚ ಸುತ್ತ ಮುಗಿಯಿತು.

The Long Discourses

|_I. The Chapter on the Entire Spectrum of Ethics

DN12. ಲೋಹಿಚ್ಚ ಸುತ್ತ

Translations [19]

English

繁體字

日本語

Deutsch

Italiano

Português

Norsk

Srpski

עִבְרִית

हिंदी

ಕನ್ನಡ

বাংলা

Việt Ngữ

Bahasa Indonesia

සිංහල

ပြန်သွားရန်

ภาษาไทย

पाळिभासा (Pāli)

Reference