මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. (මාගේ ඇසීම මෙසේය) එක් කලක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පන්සියයක් භික්ෂූන්ගෙන් යුත් මහා භික්ෂු සංඝයා සමග කොසොල් රට ගමන් කරමින් එන අතර මනසාකට නම් කොසොල් රට වැසියන්ගේ බමුණු ගම යම් තැනකද එතනට පැමිණියෝය. එහි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මනසාකට බමුණු ගමට සමීපවූ උතුරු පැත්තෙහි අචිරවතී ගංගා ඉව්රෙහිවූ අඹවනයෙහි වාසය කරණ සේක.

ඒ කාලයෙහි බොහෝවූ කුලචාරිත්‍රාදියෙන් ප්‍රසිද්ධ ප්‍රසිද්ධවූ මහා සාර කුලවත් බ්‍රාහ්මණයෝ මනසාකට බමුණු ගමෙහි වාසය කෙරෙත්. ඔව්හු කවරහුදයත්, චංකී බ්‍රාහ්මණ තෙමේද, තාරුක්ඛ බ්‍රාහ්මණ තෙමේද, පොක්ඛරසාති බ්‍රාහ්මණ තෙමේද, ජානුස්සොණි බ්‍රාහ්මණ තෙමේද, තොදෙය්‍ය බ්‍රාහ්මණ තෙමේද, මෙයින් අන්‍යවූ ප්‍රසිද්ධ කුලවල බ්‍රාහ්මණයෝද වෙති.

එවිට බොහෝ වේලා වාඩිවී හිඳීමෙන් ඇති ශරීර විඩාව දුරුකර ගැනීම සඳහා සක්මන් කරමින් හැසිරෙන්නාවූ පොක්ඛරසාති බ්‍රාහ්මණයාගේ ගෝලයකුවූ වාසෙට්ඨ බ්‍රාහ්මණයාද තාරුක්ඛ බ්‍රාහ්මණයාගේ ගෝලයකුවූ භාරද්වාජ බ්‍රාහ්මණයාද යන දෙදෙනා අතර මාර්ග හා අමාර්ග ගැන කථාවක් ඇතිවිය. එවිට වාසෙට්ඨ තරුණයා මෙසේ කියයි. පොක්ඛරසාති බ්‍රාහ්මණයා විසින් යම් මාර්ගයක් කියන ලද්දේ නම් මෙයම ඇද නැති මාර්ගය වේ. මේ මාර්ගයම එතෙර කරන්නේ වෙයි. ඒ පිළිපදින්නා බ්‍රහ්මයා සමග එක්වීම පිණිස’ පවතියි.

භාරද්වාජ තරුණයා මෙසේ කියයි. ‘තාරුක්ඛ බ්‍රාහ්මණයා විසින් යම් මාර්ගයක් කියන ලද්දේ නම් මෙයම ඇද නැති කෙලින් මාර්ගය වේ. මේ මාර්ගයම එතෙර කරන්නේ වේ. ඒ පිළිපදින්නා බ්‍රාහ්මයා සමග එක්වීම පිණිස පවතියි යනුයි.

වාසෙට්ඨ තරුණයා විසින් භාරද්වාජ තරුණයාට ඔහුගේ කථාව පිළිගන්වන්ට නොහැකිවිය. වාසෙට්ඨ තරුණයා විසින්ද භාරද්වාජ තරුණයාට ඔහුගේ කථාව පිළිගන්වන්ට නොහැකි විය.

එවිට වාසෙට්ඨ තරුණයා භාරද්වාජ තරුණයාට කථා කර මෙසේ කීවේය. “භාරද්වාජය, ශාක්‍ය පුත්‍රවූ ශාක්‍ය කුලයෙන් නික්ම මහණවූ ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ මනසාකට නම් බමුණු ගමට සමීපයෙහිවූ උතුරු පැත්තෙහි අචිරවති ගංගා ඉවුරෙහිවූ අඹ වනයෙහි වාසය කරති. ඒ භවත් ගෞතමයන් වහන්සේ ගැන මෙසේ යහපත් කීර්ති ඝොෂාවක් උස්ව නැංගේය. (ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මේ කාරණයෙන් අර්හත්යහ. සම්‍යක් සම්බුද්ධයහ, අෂ්ට විද්‍යා පසළොස්චරණ ධර්මයන්ගෙන් සම්පූර්ණයහ. ශොභන ගමන් ඇත්තාහ. තුන් ලෝකය දන්නාහ. ශ්‍රෙෂ්ඨවූ හික්මවිය යුතු පුරුෂයන් දමනය කිරීමෙහි රියැදුරෙකු වැනියහ. දෙවි මිනිසුන්ට අනුශාසනා කරන්නාහ. සම්‍යක් සම්බුද්ධයහ. භාග්‍යවත්හ කියායි.)

පින්වත් භාරද්වාජය යමු. ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ යම් තැනකද එතනට පැමිණෙමු. පැමිණ මේ කාරණය ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේගෙන් අසමු. ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වහන්සේ යම් පරිද්දෙකින් අපට කියත්ද, එසේ මේ කාරණය පිළිගනිමුයි.”

“පින්වත, එසේ යයි” භාරද්වාජ තරුණයා වාසෙට්ඨ තරුණයාට උත්තර දුන්නේය.

මග්ගාමග්ගකථා

එවිට වාසෙට්ඨ භාරද්වාජ තරුණයෝ දෙදෙන භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනකද එතනට පැමුණුනාහුය. පැමිණ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමග සතුටුවූහ. සතුටු වියයුතු සිහිකටයුතු කථාව අවසන්කොට එක පැත්තක උන්හ. එක පැත්තක උන් වාසෙට්ඨ තරුණයා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මේ කාරණය දැන්නුවේය.

“භවද් ගෞතමයන් වහන්ස, දවස මුළුල්ලේ හිඳීමෙන් ඇතිවූ අපහසුව මඟහරවා ගැනීම සඳහා එහා මෙහා සක්මන් කරමින් සිටි අප අතර මාර්ග අමාර්ග දෙක ගැන කථාවක් උපන්නේය. මම මෙසේ කීයෙමි.”

“පොක්ඛරසාති බ්‍රාහ්මණයා විසින් යම් මේ මාර්ගයක් කියන ලද්දේද මෙයම කෙලින් මාර්ගය වේ. මේ මාර්ගයම එතරට පමුණුවන මාර්ගය වේ. ඒ මාර්ගයෙහි පිළිපැදීම බ්‍රහ්මයා සමග එක්වීම පිණිස පවතීය’යනුයි. භාරද්වාජ තරුණයා මෙසේ කියයි. “තාරුක්ඛ බ්‍රාහ්මණයා විසින් යම් මේ මාර්ගයක් කියන ලද්දේ නම් මෙයම කෙලින් මාර්ගය වේ. මේ මාර්ගයම එතරට පමුණුවන මාර්ගය වේ. ඒ මාර්ගයෙහි පිළිපැදීම බ්‍රහ්මයා සමග එක්වීම පිණිස පවතීය’යනුයි. භවද් ගෞතමයන් වහන්ස, මේ මාර්ග අමාර්ග ගැන පෙර සිටම එකිනෙකට විරුද්ධ ගැනීම් ඇත්තේමය. විරුද්ධවාද ඇත්තේමය. නොයෙක් වාද ඇත්තේමය” කියායි.

“වාසෙට්ඨය, ඔබ මෙසේ කියන්නෙහිද? ‘පොක්ඛරසාති බ්‍රාහ්මණයා විසින් යම් මේ මාර්ගයක් කියන ලද්දේ නම් මෙයම කෙලින් මාර්ගය වේ. මේ මාර්ගයම එතරට පමුණුවන මාර්ගය වේ. ඒ මාර්ගය ලෙස පිළිපැදීම බ්‍රහ්මයා සමග එකතැන පහළවීම පිණිස පවතීය’ භාරද්වාජ තරුණයා මෙසේ කියයි. ‘තාරුක්ඛ බ්‍රාහ්මණයා විසින් යම් මේ මාර්ගයක් කියන ලද්දේ නම් මෙයම කෙලින් මාර්ගය වේ. මේ මාර්ගයම එතරට පමුණුවන්නේය. ඒ මාර්ගය ලෙස පිළිපැදීම බ්‍රහ්මයා සමග එක්වීම පිණිස පවතිය’ යනුද? වාසෙට්ඨය, එසේම නම් තොප දෙදෙනාගේ විරුද්ධ ගැනීම කුමක් ගැනද වාදය කුමක් ගැනද වෙනස්වූ කීම කුමක් ගැන දැයි” ඇසුවේය.

භවද් ගෞතමයන් වහන්ස, මාර්ග අමාර්ග දෙක ගැනය, හෙවත් කෙලින් මාර්ගය කුමක්ද ඇදවූ මාර්ගය කුමක්ද යන්න ගැන යයි කීවේය. භවද් ගෞතමයන් වහන්ස, යම් සේ බ්‍රාහ්මණයෝ නොයෙක් මාර්ගයන් ප්‍රකාශ කරත්ද, එනම්, අඬරිය නම් බ්‍රාහ්මණ කොටසක් ඇත්තේය. තිත්තිරිය නම් බ්‍රාහ්මණ කොටසක් ඇත්තේය. ඡන්දොකා නම් බ්‍රාහ්මණ කොටසක් ඇත්තේය. ඡන්දාවා නම් බ්‍රාහ්මණ කොටසක් ඇත්තේය. බ්‍රහ්මචරීය නම් බ්‍රාහ්මණ කොටසක් ඇත්තේය. ඔවුන්ගේ ඒ සියලු මාර්ග බඹලොවට පමුණු වන්නාහු ඒ මාර්ගයන්හි පිළිපදින්නහුගේ බ්‍රහ්මයා සමග එක්වීම පිණිස පවතිත්. භවද් ගෞතමයන් වහන්ස, යම්සේ ගමකට, නියම් ගමකට සමීපයෙහි බොහෝවූ නොයෙක් මාර්ගයෝ වෙත්ද එසේ ඇති කල්හි ඒ සියලු මාර්ග ගමට ඇතුල් වන්නාහුම වෙත්ද, භවද් ගෞතමයන් වහන්ස, එපරිද්දෙන්ම යම්සේ බ්‍රාහ්මණයෝ නොයෙක් මාර්ගයන් ප්‍රකාශ කරත්ද, එනම් අද්ධරිය බ්‍රාහ්මණයෝය, තිත්තිරිය බ්‍රාහ්මණයෝය, ඡන්දොකා බ්‍රාහ්මණයෝය, ඡන්දාවා බ්‍රාහ්මණයෝය, බ්‍රහ්මචරිය බ්‍රාහ්මණයෝය යන මොව්හුය, එසේ ඇති කල දුකින් එතර කරන්නාහු ඒ සියලු මාර්ග බඹලොවට පමුණුවන්නාහු වෙති. ඒ මාර්ගයෙහි පිළිපැදීම බ්‍රහ්ම ආත්ම ලාභය පිණිස පවතියි.

වාසෙට්ඨමාණවානුයොගො

“වාසෙට්ඨය, කිමෙක්ද දුකින් එතර කරත්යයි කියන්නෙහිදැයි” ඇසූහ.

“භවද් ගෞතමයන් වහන්ස, දුකින් එතර කරත්යයි කියමි.

“වාසෙට්ඨය, කිමෙක්ද දුකින් එතර කරත්යයි කියන්නෙහිදැයි” දෙවනුවද ඇසූහ.

භවත් ගෞතමයන්වහන්ස, දුකින් එතරකරත්යයිකියමි

“වාසෙට්ඨය, කිමෙක්ද, දුකින් එතර කරත්යයි කියන්නෙහිදැයි” තුන්වෙනුවද ඇසූහ.

“භවද් ගෞතමයන් වහන්ස, දුකින් එතර කරත්යයි” කියමි.

“වාසෙට්ඨය, කිමෙක්ද, තුන් වේදය දත් බමුණන් අතුරෙන් එකෙකු විසින්වත් ඒ බ්‍රහ්මයා දක්නා ලද්දේ දැයි ඇසූහ.

“භවද් ගෞතමයන් වහන්ස, එය නොවේමය (දුටු කෙනෙක් නැතැයි)” දැන්නුවේය.

“වාසෙට්ඨය, කිමෙක්ද, තුන්වේදය දත් බමුණන්ගේ කිසියම් එක් ගුරුවරයකු විසින් වත් ඒ බ්‍රහ්මයා දකින ලද්දේදැයි ඇසූහ.

“භවද් ගෞතමයන් වහන්ස, එබන්දෙක් නැතැයි” දැන්නුවේය.

‘වාසෙට්ඨය, කිමෙක්ද, තුන්වේදය දත් බමුණන්ගේ කිසි යම් ගුරුන්ගේ ගුරුවරයෙකු විසින්වත් ඒ බ්‍රහ්මයා දකින ලද්දෙදැයි ඇසූහ.

“භවද් ගෞතමයන් වහන්ස, එවැන්නෙක් නැත්තේ යයි” දැන්නුවේය.

“වාසෙට්ඨය, කිමෙක්ද, තුන්වේදය දත් බමුණන්ගේ හත් මුතු පරම්පරාවේ කිසියම් එක් බ්‍රාහ්මණයෙකු විසින්වත් ඒ බ්‍රහ්මයා දකින ලද්දේ දැයි ඇසූහ.

“භවද් ගෞතමයන් වහන්ස. එබන්දෙක් නැතැයි” දැන්නුවේය.

“වාසෙට්ඨය, කිමෙක්ද, මන්ත්‍ර කර්තෘවූ මන්ත්‍ර පැවැත්තුවාවූ තුන් වේදය දත් බමුණන්ගේ යම් ඒ පූර්ව ඍෂිවරයෝ වූවාහුද ඔවුන්ගේ යම් පුරාණවූ මන්ත්‍ර පද වෙත්ද ගීත වෙත්ද කියන ලද දේ වෙත්ද රැස්කර තබනලද දේ වෙත්ද දැන සිටින තුන් වේදය දත් බමුණෝ ඊට අනුව ගායනා කෙරෙත්ද, ඊට අනුව කියත්ද, ඔවුන් විසින් කියන ලද්දට අනුව කියද්ද, ඔවුන් විසින් කියන ලද්දට අනුව කියවද්ද ඔව්හු කවරහුදයත්: අට්ටකය, වාමකය, වාමදෙවය, වෙස්සා මිත්තය, යමතග්ගීය, අංගීරසය, භාරද්වාජය, වාසෙට්ඨය, කස්සපය, භගුය යන මොව්හු වෙත්. ඔව්හුද බ්‍රහ්මතෙමේ යම් තැනක වේද, යම් භූමියක වේද, යම් ලොකයක වේද, අපි මෙය දනිමුය, අපි මෙය දකිමුයයි’ කීවාහුදැයි, ඇසූහ.

“භවද් ගෞතමයන් වහන්ස, මෙසේ නොකීවාහුමය”

“වාසෙට්ඨය, මෙසේ ඇති කල තුන් වේදයන් දත් බමුණන් අතුරෙන් යමෙකු විසින් බ්‍රහ්මතෙම ඇසින් දකින ලද්දේද, එබඳු එක් බමුණෙක්වත් නැත්තේය. තුන් වේදය දත් බමුණන් අතුරෙන් යමෙකු විසින් බ්‍රහ්මතෙම ඇසින් දකින ලද්දේද, එබඳු එක් ආචාර්‍ය්‍ය බමුණෙක්වත් නැත්තේය. තුන්වේදය දත් බමුණන් අතුරෙන් යමෙකු විසින් බ්‍රහ්මතෙම ඇසින් දකින් ලද්දේද, එබඳු එක් (ආචාර්‍ය්‍ය ප්‍රාචාර්‍ය්‍ය) ගුරුන්ගේ ගුරුවූ බමුණෙක්වත් නැත්තේය. තුන් වේදය දත් බමුණන්ගේ සත්වෙනි ආචාර්‍ය්‍ය පරම්පරාව දක්වා පැවැත්තවුන් විසින්ද බ්‍රහ්ම තෙම ඇසින් නොදක්නා ලද්දේය. මන්ත්‍ර කර්තෘවූ මන්ත්‍ර පැවැත්තුවාවූ තුන් වේදය දත් බමුණන්ගේ යම් ඒ පූර්ව ඍෂීහු වූවාහුද, ඔවුන්ගේ පුරාණවූ මන්ත්‍ර පද වෙත්ද, ගීත වෙත්ද, උස්වූ හඬින් කියන ලද දේ වෙත්ද, රැස්කර තබනලද දේ වෙත්ද දැන් සිටින තෙවිජ්ජක බමුණෝ ඊට අනුව ගායනා කෙරෙත්ද, ඊට අනුව කියද්ද, ඔවුන් විසින් කියන ලද්දට අනුව කියත්ද, ඔවුන් විසින් කියවන ලද්දට අනුව කියවත්ද, ඔව්හු කවරහුද යත්: අට්ටකය, වාමකය, වාමදෙවය, වෙස්සාමිත්තය, යමතග්ගීය, අංගීරසය, භාරද්වාජය, වාසෙට්ඨය, කස්සපය, භගුය යන මොව්හුයි. බ්‍රහ්මතෙම යම් තැනකවේද, යම් භූමියක වේද, යම් ලොකයෙක්හි වේද අපි මෙය දනිමුය, අපි මෙය දකිමු යයි ඔව්හුද මෙසේ නොකිවාහුය.

ඒකාන්තයෙන් ඒ තුන්වේදය දත් බමුණෝ මෙසේ කීහ. “අපි යම් බ්‍රහ්මයෙකු නොදනිමුද, යම් බ්‍රහ්මයෙකු නොදකිමුද ඔහු හා එක්වීම පිණිස මාර්ගය කියමු. කෙසේද, මෙයම කෙලින් මාර්ගයයි, මේ මාර්ගයම එතරට පමුණුවන්නේ මේ මාර්ගය ලෙස පිළිපදින්නහුගේ බ්‍රහ්ම ආත්ම ලාභය පිණිස පවතීය” කියායි,

වාසෙට්ඨය, ඒ කුමකැයි හඟින්නේද? මෙසේ ඇති කල තුන් වේදය දත් බමුණන්ගේ කීම උත්තර නොදියහැකි බවට නොපැමිණේද?

“භවද් ගෞතමයන් වහන්ස, ඒකාන්තයෙන් මෙසේ ඇති කල තුන් වේදය දත් බමුණන්ගේ ඉගැන්වීම උත්තර නොදියහැකි බවට පැමිණේමයයි’ දැන්නුවේය.

“වාසෙට්ඨය, ඒකාන්තයෙන් ඒ තුන්වේදය දත් බමුණෝ යමක් නොදනිත්ද යමක් නොදකිත්ද, එය ලැබීම පිණිස මාර්ගය දෙශනා කරන්නාහුය. ‘මෙයම කෙලින් මාර්ගය වේ. මේ මාර්ගයම එතරට පමුණුවන්නේ මේ මාර්ගය ලෙස පිළිපදින්නහුගේ බ්‍රහ්ම ආත්ම ලාභය පිණිස පවතීය’ කියායි. මේ කාරණය ඇත්ත නොවේ.

වාසෙට්ඨය, එක් අන්ධයෙකු විසින් ගන්නාලද හැරමිටිකොණ තවත් අන්ධයෙක් දැයි, මෙසේ පණහක් හැටක් පමණවූ අන්ධ සමූහයක් එක එකාට සම්බන්ධතාවයක් ඇතුව ඉදිරියේ යන තැනැත්තා නොදකීද, මැද යන තැනැත්තා නොදකීද පසුව යන තැනැත්තා නොදකීද, වාසෙට්ඨය, එපරිද්දෙන්ම ඒ තුන් වේදය දත් බමුණන්ගේ ඉගැන්වීම අන්ධ සමූහයකට බඳු උපමා ඇත්තේ වේ. ඉදිරියේ යන තැනැත්තාද නොදකී. මැද යන තැනැත්තාද නොදකී, පසුව යන තැනැත්තාද නොදකී. ඒ තුන්වේදය දත් බමුණන්ගේ ඉගැන්වීම සිනාසිය යුතු බවටම පැමිණේ. ලාමක බවටම පැමිණේ, අර්ථ නැති බවටම පැමිණේ. එහෙයින් හිස් බවට පැමිණේ.

“වාසෙට්ඨය, ඒ කුමකැයි හඟින්නේද? තුන්වේදය දත් බමුණෝද වෙනත් බොහෝ ජනයෝද ඉර හඳ දකිත් යම් කලක ඉර හඳ පායද්ද, යම් කලක ඉර හඳ බහිත්ද එකල ඔවුන්ට යාච්ඤා කෙරෙත්ද, ඔවුන්ට ස්තුති කෙරෙත්ද දෑතබැඳගෙන නමස්කාර කරමින් ඔබ මොබ පෙරලෙත්ද?”

“භවද් ගෞතමයන් වහන්ස, එසේය, තුන්වේදය දත් බමුණෝද වෙනත් ජනයෝද ඉර හඳ දකිත්. යම් කලක ඉර හඳ නැගෙත්ද යම් කලක බහිත්ද, එකල ඔවුන්ට යාච්ඤා කෙරෙත්, ස්තුති කෙරෙත්, දෑතබැඳගෙන නමස්කාර කරමින් ඔබ මොබ පෙරලෙත්.”

“වාසෙට්ඨය, ඒ කුමකැයි සිතන්නෙහිද? යම් හේතුවකින් තුන්වේදය දත් බමුණෝ ඉර හඳ දකිත්ද, යම් කලක ඉර හඳ උදාවෙත්ද, යම්කලක බහිත්ද, එකල ඔවුන්ට යාච්ඤා කෙරෙත්ද, ස්තුති කෙරෙත්ද, ඇඳිළි බැඳගෙන නමස්කාර කරමින් ඔබමොබ පෙරලෙත්ද, ඒ තුන්වේදය දත් බමුණෝ මෙයම කෙලින් මාර්ගය වේ. මේ එහි පමුණුවන මාර්ගය වේ. ඒ මාර්ගය ලෙස පිළිපදින්නහුගේ පැවැත්ම ඉර හඳ හා එක්ව විසීම පිණිස පවතීයයි ඉර හඳ දෙක හා එක්ව විසීම පිණිස මාර්ගයක් දෙශනා කරන්ට සමර්ථ වෙත්දැයි” ඇසුවෝය.

“භවද් ගෞතමයන් වහන්ස, මෙය නොහැකියයි” කීය.

“වාසෙට්ඨය, මෙසේ යම් ඒ තුන්වේදය දත් බමුණෝද වෙනත් බොහෝ ජනයෝද ඉර හඳ දකිත්. යම් කලක ඉර හඳ පායත්ද යම් කලක ඉර හඳ බහිත්ද එකල ‘පින්වත් චන්ද්‍රය උදාවනු මැනව, පින්වත් සූර්‍ය්‍යය උදාවනු මැනව’ යනාදීන් යාච්ඤාකෙරෙත්ද, ඔවුන්ට ස්තුති කෙරෙත්ද දෑත් බැඳගෙන නමස්කාර කරමින් ඔබ මොබ පෙරළෙත්ද ඔවුන්ටද ඉර හඳ දෙදෙනා හා එක්වීම පිණිස මාර්ගයක් දෙශනා කරන්ට නොහැකි වෙත්. කෙබඳු මාර්ගයක්ද යත්, මෙයම කෙලින් මාර්ගය වේ. මේ ඊට පමුණුවන මාර්ගය වූයේ ඒ මාර්ගය ලෙස පිළිපදින්නහුගේ පැවැත්ම ඉර හඳ දෙදෙනාගේ සහභාවය පිණිස පවතීය’ කියායි.

කිමෙක්ද? තුන්වේදය දත් බමුණන් විසින් බ්‍රහ්මතෙමේ ඇසින් දක්නා ලද්දේද නැතහොත් තුන්වේදය කට පාඩමේ කියන්නාවූ බමුණන්ගේ ආචාර්‍ය්‍යයන් විසින් බ්‍රහ්මතෙමේ ඇසින් දකිනා ලද්දේද, නැතහොත් තුන්වේදය කටපාඩමේ කියන්නාවූ බමුණන්ගේ ගුරුවරයාගේත් ගුරුවරයා විසින් බ්‍රහ්මතෙමේ ඇසින් දක්නා ලද්දේද, නැතහොත් තුන්වේදය දත් බමුණන්ගේ සත්වෙනි ආචාර්‍ය්‍ය පරම්පරා දෙක දක්වා සිටියවුන් විසින් බ්‍රහ්මතෙමේ ඇසින් දකිනා ලද්දේද මන්ත්‍ර කර්තෘවූ මන්ත්‍ර පැවැත්තුවාවූ තුන් වේදය දත් බමුණන්ගේ යම් ඒ පළමු ඍෂීහු වූවාහුද ඔවුන්ගේ පුරාණවූ මන්ත්‍රපද වෙත්ද ගීත වෙත්ද උස්වූ හඬින් කියන ලද දේ වෙත්ද රැස්කොට තබනලද දේ වෙත්ද දැන් තුන්වේදය දත් බමුණෝ ඊට අනුව ගායනා කෙරෙත්ද ඊට අනුව කියත්ද, කියනලද්දට අනුව කියත්ද කියවන ලද්දට අනුව කියවත්ද, ඒ කවරහුදයත්, අට්ටකය, වාමකය, වාමදෙවය, වෙස්සාමිත්තය, යමතග්ගීය, අංගීරසය, භාරද්වාජය, වාසෙට්ඨය, කස්සපය, භගුය යන මොහුයි. ඔව්හුද බ්‍රහ්මතෙම යම්තැනෙක්හි වේද යම් භූමියක බ්‍රහ්මවේද යම් ලෝකයෙක්හි බ්‍රහ්මතෙමේ වේද මෙය අපි දනිමුය, මෙය අපි දකිමුයයි මෙසේ නොකීහ. ඒකාන්තයෙන් ඒ තුන් වේදය දත් බමුණෝ මෙසේ කීහ. යම් බ්‍රහ්මයකු නොදනිමූද, යම් බ්‍රහ්මයකු නොදකිමුද, ඔහු හා එක්ව විසිම පිණිස මාර්ගය දෙශනා කරමු. ‘මෙයම ඍජු මාර්ගය වේ. මේ මාර්ගයම ඊට පමුණුවන මාර්ගය වූයේ, ඒ මාර්ගය ලෙස පිළිපදින්නහුගේ බ්‍රහ්මාත්ම ලාභය පිණිස පවතීය” කියායි,

වාසෙට්ඨය, ඒ කුමකැයි හඟින්නෙහිද? එසේ ඇති කල තුන්වේදය දත් බමුණන් විසින් කියන ලද්ද උත්තර නොදිය හැකි බවට නොපැමිණේදැයි’ ඇසුවෝය.

“භවද් ගෞතමයන් වහන්ස. ඒකාන්තයෙන් මෙසේ ඇතිකල තුන්වේදය දත් බමුණන් විසින් කියන ලද්ද උත්තර නොදිය හැකි බවට පැමිණේයයි කීයේය.

වාසෙට්ඨය, හොඳයි, වාසෙට්ඨය, එකාන්තයෙන් ඒ තුන් වේදය දත් බමුණෝ යමක් නොදනිත්ද, යමක් නොදකිත්ද, එය ලැබීම පිණිස මාර්ගය දෙශනා කරන්නාහුය. මෙයම කෙලින් මාර්ගය වේ. මේ එතරට පමුණුවන මාර්ගය වූයේ එය පිළිපදින්නහුගේ බ්‍රහ්ම ආත්ම ලාභය පිණිස පවතීය යන මේ කාරණය ඇත්ත නොවේ.

ජනපදකල්‍යාණීඋපමා

“වාසෙට්ඨය, යම්සේ පුරුෂයෙක් මෙසේ කියන්නේය. කෙසේද? මේ ජනපදයෙහි යම් ඒ ජනපද කළ්‍යාණියක් වේද, මම ඈ රුචි කෙරෙමි, කැමැත්තෙමියි” කියායි. ඒ පුරුෂයාහට මෙසේ කියන්නාහුය. එනම්: එම්බල පුරුෂය, ඔබ යම් ජනපද කල්‍යාණියක් රුචි කෙරෙහිද කැමැත්තෙහිද ඒ ජනපද කල්‍යාණි ක්ෂත්‍රිය කුල ඇත්තිය කියා හෝ බමුණු කුල ඇත්තිය කියා හෝ ශුද්‍ර කුල ඇත්තිය කියා හෝ දන්නෙහිදැයි” කියායී. මෙසේ අසනලද්දේ ‘නැතැයි’ කියන්නේ නම් ඔහුට මෙසේ කියන්නාහුය. එම්බල පුරුෂය, ඔබ යම් ඒ ජනපද කල්‍යාණියක් රුචි කෙරෙහිද කැමැත්තෙහිද ඒ ජනපද කල්‍යාණි මෙවැනි නම් ඇත්තිය කියා හෝ මෙවැනි ගොත්‍ර ඇත්තිය කියා හෝ උස්ය කියා හෝ මිටිය කියා හෝ මධ්‍යමය කියා හෝ, යහපත් පාට ඇත්තීය කියා හෝ (මගුරුසැව) දුඹුරුපාට ඇත්තිය කියා හෝ අසවල් ගමෙහිය කියා හෝ අසවල් නියම්ගමෙහිය කියා හෝ අසවල් නුවරය කියා හෝ මෙසේ ඇසූ කල ‘නැතැයි’ කියන්නේ නම් ඔහුට මෙසේ කියන්නාහුය. එම්බල පුරුෂය, තෝ යම් ඒ ස්ත්‍රියක් නොදක්නෙහිද නොදැක්කෙහිද, එවැනි ස්ත්‍රියක් රුචි කෙරෙහිද කැමැත්තෙහිදැයි කියායි. මෙසේ අසන ලද්දේ එසේයයි කියන්නේය.

වාසෙට්ඨය, ඒ කුමකැයි සිතන්නෙහිද මෙසේ ඇති කල්හි ඒ පුරුෂයාගේ කීම උත්තර නොදිය හැකි බවට නොපැමිණේදැයි ඇසුවෝය.

“භවද් ගෞතමයන් වහන්ස, ඒකාන්තයෙන් මෙසේ ඇති කල ඒ පුරුෂයාගේ කීම උත්තර නොදිය හැකි බවට පැමිණේමය” යි කීයේය.

වාසෙට්ඨය, එමෙන්ම තුන්වේදය දත් බමුණන් විසින් බ්‍රහ්මතෙම ඇසින් නොදක්නා ලද්දේය. තුන් වේදය දත් බමුණන්ගේ ගුරුවරයන් විසින්ද බ්‍රහ්මතෙම ඇසින් නොදක්නා ලද්දේය. තුන් වේදය දත් බමුණන්ගේ ගුරුවරයින්ගේ ගුරුවරයින් විසින්ද බ්‍රහ්මතෙම ඇසින් නොදක්නා ලද්දේය. තුන්වේදය දත් බමුණන්ගේ සත්වෙනි ගුරුවර පරම්පරා දෙක දක්වා පැවැත්තවුන් විසින්ද බ්‍රහ්මතෙමේ ඇසින් නොදක්නා ලද්දේය. මන්ත්‍ර කර්තෘවූ මන්ත්‍ර පැවැත්තුවාවූ තුන් වේදය දත් බමුණන්ගේ යම් ඒ පූර්ව ඍෂීහු වෙත්ද ඔවුන්ගේ පුරාණවූ මන්ත්‍ර පදද, ගීතද, උස්හඬින් කියන ලද්දද රැස්කොට තබන ලද දේද ඇත්තාහ. දැන් තුන් වේදය දත් බමුණෝ ඊට අනුව ගායනා කෙරෙත්ද, ඊට අනුව කියද්ද, කියනලද්දට අනුව කියත්ද, කියවන ලද්දට අනුව කියවත්ද, ඒ කවරහුදයත්. අට්ටකය, වාමකය, වාමදෙවය, වෙස්සාමිත්තය, යමතග්ගීය, අංගීරසය, භාරද්වාජය, වාසෙට්ඨය කස්සපය, භගුය යන මොව්හුයි. බ්‍රහ්මතෙම යම් තැනක වේද, යම් භූමියක බ්‍රහ්මතෙම වේද, යම් ලොකයෙක්හි බ්‍රහ්මතෙම වේද යන මෙය අපි දනිමුය. මෙය අපි දකිමුයයි ඒ පුරාණ කාලයේ ඍෂීහුද මෙසේ නොකීහ.

ඒකාන්තයෙන් ඒ තුන්වේදය දත් බමුණෝ මෙසේ කීහ. අපි යම් බ්‍රහ්මයකු නොදනීමුද අපි යම් බ්‍රහ්මයකු නොදකිමුද ඔහුගේ සහභාවය පිණිස මාර්ගය දෙශනා කරමු.

“මෙයම කෙලින් මාර්ගය වේ. මේ මාර්ගයම එතර කරන මාර්ගය වූයේ මේ මාර්ගය ලෙස පිළිපදින්නන්ගේ බ්‍රහ්ම ආත්ම ලාභය පිණිස පවතීය’ කියායි.

වාසෙට්ඨය, ඒ කුමකැයි හඟින්නෙහිද? මෙසේ ඇති කල ඒ තුන්වේදය දත් බමුණන්ගේ කීම නොපිළිගත යුතු බවට පැමිණෙන්නේ නොවේදැයි” ඇසුවෝය.

“භවද් ගෞතමයන් වහන්ස, ඒකාන්තයෙන් මෙසේ ඇති කල ඒ තුන්වේදය දත් බමුණන්ගේ කීම නොපිළිගත යුතු බවට පැමිණෙන්නේමයයි” කීයේය.

“වාසෙට්ඨය, හොඳයි, ඒකාන්තයෙන් ඒ තුන්වේදය දත් බමුණෝ යම් බ්‍රහ්මයකු නොදනිත්ද, යම් බ්‍රහ්මයකු නොදකිත්ද ඔහුගේ සහභාවය පිණිස මාර්ගය දෙශනා කෙරෙත්. මෙයම කෙලින් මාර්ගය වේ. මේ මාර්ගය එතර කරන මාර්ගය වූයේ මේ මාර්ගය ලෙස පිළිපදින්නන්ගේ බ්‍රහ්ම ආත්මලාභය පිණිස පවතී’ යන මේ කාරණය ඇත්ත නොවේ.

නිස්සෙණීඋපමා

“වාසෙට්ඨය, යම්සේ පුරුෂයෙක් සතරමංහන්දියක ප්‍රාසාදයකට නැගීම පිණිස ඉනිමගක් සාදන්නේද ඔහුට මෙසේ කියන්නාහුය. ‘එම්බල පුරුෂය’ තෝ යම් ප්‍රාසාදයකට නැගීම පිණිස ඉණිමගක් සාදන්නෙහිද? ඒ ප්‍රාසාදය නැගෙනහිර දෙසය කියා හෝ දකුණු දෙසය කියා හෝ බස්නාහිර දෙසය කියා හෝ උතුරු දෙසය කියා හෝ උස්ය කියා හෝ දන්නෙහිද? මිටිය කියා හෝ මධ්‍යමය කියා හෝ දන්නෙහිදැයි’ කියායි. මෙසේ අසන ලද්දේ නැතැයි කියන්නේ නම්, ඔහුට මෙසේ කියන්නහුය. ‘එම්බල පුරුෂය, තෝ යම් ඒ ප්‍රාසාදයක් නොදන්නෙහිද, නොදක්නෙහිද ඒ ප්‍රාසාදයට නැගීම පිණිස ඉණිමගක් සාදන්නෙහිද? මෙසේ අසන ලද්දේ ‘එසේ යයි’ කියන්නේය.

වාසෙට්ඨය, ඒ කුමකැයි හඟින්නෙහිද? එසේවූ කල ඒ පුරුෂයාගේ කීම නොපිළිගත යුතු බවට නොපැමිණේදැයි” ඇසුවෝය.

“භවද් ගෞතමයන් වහන්ස, ඒකාන්තයෙන් එසේවූ කල ඒ පුරුෂයාගේ කීම නොපිළිගත යුතු බවට පැමිණෙන්නේ යයි” කීයේය.

“වාසෙට්ඨය, එසේම තුන්වේදය දත් බමුණන් විසින් බ්‍රහ්මතෙම ඇසින් නොදක්නා ලද්දේය. තුන්වේදය දත් බමුණන්ගේ ආචාර්‍ය්‍යයන් විසින්ද බ්‍රහ්මතෙම ඇසින් නොදක්නා ලද්දේය. තුන්වේදය දත් බමුණන්ගේ ආචාර්‍ය්‍යයන්ගේ ආචාර්‍ය්‍යයන් විසින්ද බ්‍රහ්ම තෙම ඇසින් නොදක්නා ලද්දේය. තුන්වේදය දත් බමුණන්ගේ සත්වෙනි ආචාර්‍ය්‍ය පරම්පරා දෙක දක්වා පැවති බමුණන් විසින්ද මහාබ්‍රහ්ම තෙම ඇසින් නොදක්නා ලද්දේය. මන්ත්‍ර කර්තාවූ මන්ත්‍ර පැවැත්තුවාවූ තුන්වේදය දත් බමුණන්ගේ යම් ඒ පූර්ව ඍෂීහු වෙද්ද, ඔවුන්ගේ පුරාණවූ මන්ත්‍ර පද වෙත්ද ගීත වෙත්ද, උස්හඬින් කියන ලද්දක් වේද රැස්කොට තබන ලද්දක් වේද දැන් තුන්වේදය දත් බමුණෝ ඊට අනුව ගායනා කෙරෙත්ද, ඊට අනුව කීම කෙරෙත්ද, ඔවුන් විසින් කියන ලද්දට අනුව කියද්ද, ඔවුන් විසින් කියවන ලද්දට අනුව කියවත්ද, ඒ කවුරුද යතහොත් අට්ටකය, වාමකය, වාමදෙවය, වෙස්සාමිත්තය, යමතග්ගීය, අංගීරසය, භාරද්වාජය, වාසෙට්ඨය, කස්සපය, භගුය යන මොහුයි. යම්තැනක බ්‍රහ්ම තෙම වේද, යම් භූමියෙක්හි බ්‍රහ්මතෙම වේද, යම් ලොකයෙක්හි බ්‍රහ්ම තෙම වේද යන මේ කාරණය අපි දනිමුය. අපි මෙය දකිමුයයී ඒ පූර්ව ඍෂීහුද මෙසේ නොකීහ. ඒකාන්තයෙන් ඒ තුන්වේදය දත් බමුණෝ මෙසේ කීහ.

“මෙයම කෙලින් මාර්ගයවේ. මේ මාර්ගයම එතර කරන මාර්ගය වූයේ මේ මාර්ගය ලෙස පිළිපදින්නන්ගේ බ්‍රහ්ම ආත්ම ලාභය පිණිස පවතී. යම් බ්‍රහ්මයකු අපි නොදනිමුද, යම් බ්‍රහ්මයකු අපි නොදකිමුද, ඒ සඳහා මාර්ගය දෙශනා කරමුයි මෙසේ කීහ.

වාසෙට්ඨය ඒ කුමකැයි හඟින්නෙහිද? මෙසේ ඇති කල තුන්වේදය දත් බමුණන්ගේ කීම නොපිළිගත යුතු බවට නොපැමිණේදැයි” ඇසුවෝය.

“භවද් ගෞතමයන් වහන්ස, ඒකාන්තයෙන් මෙසේ ඇති කල තුන්වේදය දත් බමුණන්ගේ කීම් නොපිළිගත යුතු බවට පැමිණේයයි කීයේය.

වාසෙට්ඨය, හොඳයි, වාසෙට්ඨය, ඒ තුන්වේදය දත් බමුණෝ යම් බ්‍රහ්මයකු නොදනිත්ද, යම් බ්‍රහ්මයකු නොදකිත්ද, ‘මෙයම කෙලින් මාර්ගය වේ. මේ මාර්ගයම එතර කරන මාර්ගයවූයේ මේ මාර්ගය ලෙස පිළිපදින්නන්ගේ බ්‍රහ්ම ආත්ම ලාභය පිණිස පවතීයයි’ ඒ බ්‍රහ්මයාගේ සහභාවය පිණිස මාර්ගය දේශනා කරන්නාහුය යන මේ කාරණය ඇත්ත නොවේ.

අචිරවතීනදීඋපමා

“වාසෙට්ඨය, යම්සේ මේ අචිරවතී ගංගාව ජලයෙන් පිරී කවුඩන් විසින් බොන්නට හැකි තරම් ඉවුර දක්වා සමවූ කල එයින් එතර ප්‍රයෝජනකොට ඇත්තාවූ එයින් එතරට යන ස්වභාව ඇත්තාවූ, එයින් එතර සොයන්නාවූ එයින් එතරවීම කරනු කැමැත්තාවූ පුරුෂයෙක් එන්නේද, ඒ පුරුෂයා මෙතෙර සිට ‘පරතෙර මෙතරට එව, පරතෙර මෙතරට එවයි’ පරතෙරට අඬගාන්නේද

වාසෙට්ඨය, ඒ කුමකැයි සිතන්නෙහිද? කිමෙක්ද, ඒ පුරුෂයාගේ අඬගෑමේ හේතුවෙන් යාච්ඤා කිරීම් හේතුවෙන් හෝ ප්‍රාර්ථනාකිරීම් හේතුවෙන් හෝ බොහෝ කැමතිවීමේ හේතුවෙන් හෝ අචිරවතී ගඟේ පරතෙර මෙතෙරට එන්නේද?

“භවද් ගෞතමයන් වහන්ස, මෙය නොවේමයයි” කීයේය.

“වාසෙට්ඨය, එසේම තුන් වේදය දත් බමුණෝ යම් ධර්මයක් බ්‍රාහ්මණ භාවය ඇති කරන්නේද ඒ ධර්මයෙන් ඉවත්ව යම් ධර්මයක් බ්‍රාහ්මණ භාවය නොකරන්නේද, ඒ ධර්මයන් සමාදන්ව වසමින් මෙසේ කීවාහුය. “සක්දෙව් රජ කැඳවමු. චන්ද්‍රයා කැඳවමු. වරුණ දෙවියා කැඳවමු. ඊසාන දෙවියා කැඳවමු. ප්‍රජාපති දෙවියා කැඳවමු. බ්‍රහ්මයා කැඳවමු. මහින්ධි දෙවියා කැඳවමු. යාම දෙවියා කැඳවමුයි’ කියායි. වාසෙට්ඨය ඒකාන්තයෙන් ඒ තුන්වේදය දත් බමුණෝ යම් ධර්මයක් බ්‍රාහ්මණභාවය ඇතිකරන්නේද ඒ ධර්මයෙන් වෙන්ව යම් ධර්මයක් බ්‍රාහ්මණභාවය නොකරන්නේද ඒ ධර්මය සමාදන්ව වසන්නාහ. ඔවුන්ගේ යාච්ඤා කිරීම හේතුවෙන් හෝ ප්‍රාර්ථනාකිරීම් හෙතුවෙන් හෝ බොහෝ කැමතිවීමේ හේතුවෙන් හෝ මරණින් මතු බ්‍රහ්මයාගේ සහභාවයට පැමිණෙන්නෝ වන්නාහුය, යන මේ කාරණය ඇත්තක් නොවේ.

වාසෙට්ඨය, යම්සේ මේ අචිරවතී ගංගාව ජලයෙන් පිරී කවුඩන් විසින් බොන තරම් ඉවුර දක්වා සමවූ කල එයින් එතර ප්‍රයෝජනකොට ඇත්තාවූ, එයින් එතරට යන ස්වභාව ඇත්තාවූ, එයින් එතර සොයන්නාවූ, එයින් එතර වීම කරනු කැමැත්තාවූ පුරුෂයෙක් එන්නේද ඒ පුරුෂයා මෙතෙර අත්පිටිකරට තබා දම්වැලකින් බඳිනා ලද්දේවේද, වාසෙට්ඨය, ඒ කුමකැයි සිතන්නෙහිද, කිමෙක්ද, ඒ පුරුෂයා අචිරවතී ගඟේ මෙතෙරින් එතෙරට යන්නේදැයි” ඇසුවෝය.

“භවද් ගෞතමයන් වහන්ස, මෙය නොවේමයයි” කීවේය.

“වාසෙට්ඨය, එසේම මේ කාම ගුණ (බැඳුම්) පහ (ආර්‍ය්‍ය විනයෙහි) බුද්ධශාසනයෙහි දම්වැලයයිද, බැඳීමයයිද කියනු ලැබේ. ඒ පහ කවරහුද යත්: ඉෂ්ටවූ, කැමති වන්නාවූ, හිත ප්‍රිය කරන්නාවූ, ප්‍රිය ස්වභාව ඇත්තාවූ, ආසා ඇති කරන්නාවූ, ඇලුම් කටයුතුවූ, ඇසින් බලා දතයුතුවූ රූපද, කණින් අසා දතයුතුවූ ශබ්දද, නාසයෙන් විඳ දත යුතුවූ ගඳ සුවඳද, දිවෙන් විඳ දතයුතුවූ රසද, ඉෂ්ටවූ, කැමති වන්නාවූ, හිත ප්‍රිය කරන්නාවූ ප්‍රිය ස්වභාව ඇත්තාවූ, ආසා ඇති කරන්නාවූ, ශරීරයෙන් ස්පර්ශකොට දතයුතුවූ හැඟීම්ද යන මොහුය. වාසෙට්ඨය, මේ පස්කම් බැම්ම මේ බුද්ධ ශාසනයෙහි දම්වැලයයිද බැඳීම්යයිද කියනු ලැබෙත්. වාසෙට්ඨය, තුන්වේදය දත් බමුණෝ මේ පස්කම් ගුණයෙහි බැඳුණාහු, සිහිමුළාවූවාහු, ගිලුණාහු, එහි දොෂ නොදක්නාහු, සසරින් නික්මයාමේ ප්‍රඥා නැත්තෝව ඒ පස්කම් සැප විඳිත්.

වාසෙට්ඨය, ඒකාන්තයෙන් ඒ තුන්වේදය දත් බමුණෝ යම් ධර්මයක් බ්‍රාහ්මණභාවය ඇති කරන්නේද ඒ ධර්මයන් දුරුකොට යම් ධර්මයක් බ්‍රාහ්මණ භාවය නොකරන්නේද ඒ ධර්මයන් රැගෙන පවත්නාහු පස්කම් නමැති රැහැන් වලින් බැඳුනාහු එයින්ම සිහිමුළා වූවාහු ඊට ඇතුළත් වූවාහු එහි දොස් නොදක්නා ස්වභාව ඇත්තෝ පඤ්චකාම බැමි කපා දුක් කෙළවර කිරීම් වශයෙන් සංසාරයෙන් නික්ම යාමේ නුවණ නැතිව (පරිභොග කරන්නාහු) ඒ පස්කම් සැප විඳින්නාහු කාම බැම්මෙන් බඳිනා ලද්දෝව (ශරීරය විනාශ වීමෙන්) මරණින් මතු බ්‍රහ්මයා හා එක්වීමට පැමිණෙත්ය යන මේ කාරණය ඇත්ත නොවේ.

“වාසෙට්ඨය, යම්සේ මේ අචිරවතී ගංගාව ජලයෙන් පිරී ගංගා තීරයෙහි සිටි කාක්කන් විසින් බොන්නට හැකි ජලය ඇතිවූවාද එකල එතෙර ප්‍රයෝජන කොට ඇත්තාවූ එතෙරට යන පුරුද්ද ඇතිවූ එතෙර සොයන්නාවූ එතරවීමට කැමැත්තාවූ පුරුෂයෙක් එන්නේද ඒ පුරුෂයා මෙතෙර හිස සහිතව පොරවා නිදාගන්නේද, වාසෙට්ඨය ඒ කුමකැයි සිතන්නෙහිද? කිමෙක්ද එසේ ඇති කල ඒ පුරුෂයා අචිරවතී ගඟේ මෙතෙරින් එතෙරට යන්නේදැයි” ඇසුවෝය.

“භවද් ගෞතමයන් වහන්ස, මේ කාරණය ඇත්ත නොවේමයයි” කීයේය.

වාසෙට්ඨය, එසේම මේ (නීවරණ) ධර්ම පහ (ආර්‍ය්‍ය) උතුම් විනයෙහි ආවරණයෝයයිද කියනු ලැබෙත්. නීවරණයෝයයිද කියනු ලැබෙත්. බැඳුම්යයිද කියනු ලැබෙත්. හැම අතින් බැඳුම්යයිද කියනු ලැබෙත්. ඒ පහ මොනවාද? වස්තු කාමයන් කෙරෙහි ඇලීම නම්වූ නීවරණය, (කාමච්ඡන්දය) ක්‍රොධ නම්වූ නීවරණය, (ව්‍යාපාදය) කයේ සහ සිතේ අලස බවයයි කියනලද නීවරණය, (ථීනමිද්ධ) නොසන්සුන් බව හා පසුතැවීම නම්වූ නීවරණය, (උද්ධච්ච කුක්කුච්ච) සැකකිරීම යයි කියන නීවරණය, (විචිකිච්ඡා) යන මේයි. වාසෙට්ඨය, මේ නීවරණ පහ උතුම් විනයෙහි ආවරණයෝයයිද කියනු ලැබෙත්, නීවරණයෝයයිද කියනු ලැබෙත්, බැඳුම්යයිද කියනු ලැබෙත්. හැම ආකාරයෙන් බැඳුම්යයිද කියනු ලැබෙත්.

වාසෙට්ඨය, තුන්වේදය දත් බමුණෝ මේ නීවරණ පහෙන් ආවරණය කරණ ලද්දෝ සෑම ආකාරයෙන් වසන ලද්දෝ එයින් යට කරන ලද්දෝ එයින් වෙලන ලද්දෝ එයින් හාත්පසින් වසන ලද්දෝ වෙත්.

“වාසෙට්ඨය, ඒ තුන්වේදය දත් බමුණෝ යම් ධර්මයක් බ්‍රාහ්මණභාවය ඇතිකරන්නේද, ඒ ධර්මයන් දුරුකොට යම් ධර්මයක් බ්‍රාහ්මණභාවය නොකරන්නේද. ඒ ධර්මයන් සමාදන්ව පවතින්නාහු ස්වර්ග මොක්ෂය මුවහ කරන ධර්ම පහෙන් ආවරණය කරන ලද්දෝ සම්පූර්ණයෙන් වසන ලද්දෝ සෑම ආකාරයෙන් යටකරන ලද්දෝ සෑම ආකාරයෙන් වසන ලද්දෝ (ශරීරය විනාසවූ) මරණින් මතු බ්‍රහ්මයන්ගේ සහභාවයට පැමිණෙන්නාහුය යන මේ කාරණය ඇත්තක් නොවේ.

සංසන්දනකථා

වාසෙට්ඨය, ඒ කුමකැයි සිතන්නෙහිද? වැඩි සිටියාවූ මහලුවූ ආචාර්‍ය්‍ය ප්‍රචාර්‍ය්‍යවූ බමුණන් විසින් බ්‍රහ්මතෙම ස්ත්‍රීන් සමග වාසය ඇත්තේ හෝ ස්ත්‍රීන් සමග වාසය නැත්තේදැයි කියන ලද කථාවක් අසා ඇත්තේද?”

“භවද් ගෞතමයන් වහන්ස, ස්ත්‍රීන් සමග වාසය නැත්තේයි.”

“වෛර සහිත සිත් ඇත්තේද වෙර නැති සිත් ඇත්තේද” “භවද් ගෞතමයන් වහන්ස, වෛර නැති සිත් ඇත්තේය”

“ක්‍රොධ සහිත සිත් ඇත්තේද ක්‍රොධ නැති සිත් ඇත්තේද” “භවද් ගෞතමයන් වහන්ස, ක්‍රොධ නැති සිත් ඇත්තේය.”

“කිලුටු සිත් ඇත්තේද කිලුටු නොවූ සිත් ඇත්තේද?” “භවද් ගෞතමයන් වහන්ස, කිලුටු නොවූ සිත් ඇත්තේය.”

“පුරුදු කරන ලද සිත් ඇත්තේ හෝ පුරුදු කරන ලද සිත් නැත්තේද?” “භවද් ගෞතමයන් වහන්ස, පුරුදු කරන ලද සිත් ඇත්තේය.”

වාසෙට්ඨය, ඒ කුමකැයි සිතන්නෙහිද? තුන්වේදය දත් බමුණෝ ස්ත්‍රීන් සමග වාසය ඇත්තෝද නොහොත් ස්ත්‍රීන් සමග වාසය නැත්තෝද? “භවද් ගෞතමයන් වහන්ස, ස්ත්‍රීන් සමග වාසය ඇත්තෝය.”

“වෛර සහිත සිත් ඇත්තෝ හෝ වෛර රහිත සිත් ඇත්තෝද?” “භවද් ගෞතමයන් වහන්ස, වෛර සහිත සිත් ඇත්තෝය.”

“ක්‍රොධ සහිත සිත් ඇත්තෝ හෝ ක්‍රොධ රහිත සිත් ඇත්තෝද?” “භවද් ගෞතමයන් වහන්ස, ක්‍රොධ සහිත සිත් ඇත්තෝය.”

“කිලුටු සිත් ඇත්තෝ හෝ කිලුටු නැති සිත් ඇත්තෝද?” “භවද් ගෞතමයන් වහන්ස, කිලුටු සිත් ඇත්තෝය.”

“පුරුදු කරනලද සිත් ඇත්තෝ හෝ පුරුදු කරන ලද සිත් නැත්තෝද?” “භවද් ගෞතමයන් වහන්ස, පුරුදු කරනලද සිත් නැත්තෝයයි” කීයේය.

වාසෙට්ඨය, මෙසේවූ කල තුන්වේදය දත් බමුණෝ ස්ත්‍රීන් සමග වාසය ඇත්තෝය. බ්‍රහ්මතෙම ස්ත්‍රීන් සමග වාසය නැත්තේය. කිමෙක්ද? ස්ත්‍රීන් සමග වාසය ඇත්තාවූ තුන්වේදය දත් බමුණන්ගේ ස්ත්‍රීන් සමග වාසය නැත්තාවූ බ්‍රහ්මයා සමග සංසන්දනය වේද, සමාන වේද?