Duydum ki Kutlu Kişi bir seferinde Kapilavatthu yakınındaki Banyan Parkı’nda Sakyalar ile beraber kalıyordu. Sabah erken bir saatte cübbesini giydikten ve dilenmek için kullandığı çanağını ve üstüne giydiği diğer cübbeyi yanına aldıktan sonra Kapilavatthu'ya gitti. Kapilavatthu'da dilenip yemeğini yiyip geri döndükten sonra günlük meditasyonunu yapmak üzere Büyük Koru'ya geldi. Büyük Koru'ya girdiğinde çalışmasını yapmak için bir ağacın altına oturdu.

Daṇḍapāṇi (“Değneği Elinde Olan”) adındaki Sakya da bir yandan gezip bir yandan da çeşit çeşit egzersiz yaparken Büyük Koru'ya gitti. Kutlu Kişi’nin bulunduğu ağacın oraya vardı. Vardığında saygıyla selam verdi ve selam aldı. Kutlu Kişi ile dostça selamlaşıp ona iyi dileklerde bulunduktan sonra bir yana çekilip ayakta durmaya başladı. Ayakta durmayı sürdürürken Kutlu Kişi'ye iki soru yöneltti: “Tefekküre çekilen kişinin öğretisi nedir? Neyi öne sürer?"

“Efendim bu öğreti tanrılar (devalar), Māralar ve Yüksek Tanrılar (Brahmālar), tefekkür edenler ve soylular, yönetici sınıf ve sıradan halk da dahil evrende hiç kimsenin herhangi biriyle çatışmayı sürdürmemesi üzerine kurulu. Bu öğreti duyusal hazlardan uzak durabilen, şüpheden özgürleşmiş, endişesi tükenmiş, olmaya ya da olmamaya dair arzulardan arınmış bir soylunun zihninin artık algılara takılıp kalmasını sonlandırır. Benim öğretim böyledir, öne sürdüğüm şey budur.”

Bu sözler söylendiğinde Sakyalı Daṇḍapāṇi kafasını salladı, dilini sarkıttı, alnında üç çizgi oluşacak şekilde kaşlarını yukarı doğru kaldırıp değneğine yaslanarak oradan ayrıldı.

Akşam olduğunda Kutlu Kişi çekildiği köşeden kalkıp Banyan Parkı'na gitti. Oraya vardığında önceden hazırlanmış bir yere oturdu. Orada otururken izdeşlere olup biteni anlattı. Bunu söylediğinde bir izdeş Kutlu Kişi'ye şunu sordu: “Efendim! Tanrılar, Māralar ve Yüksek Tanrılar, tefekkür edenler ve soylular, yönetici sınıf ve sıradan halk da dahil evrende hiç kimsenin herhangi biriyle çatışmayı sürdürmemesi üzerine kurulu öğreti ne tür bir öğretidir? Ne tür bir öğreti duyusal hazlardan uzak durabilen, şüpheden özgürleşmiş, endişesi tükenmiş, olmaya ya da olmamaya dair arzulardan arınmış bir izdeşin zihninin artık algılara takılıp kalmasını sonlandırır?”

“İzdeşler! Eğer algıdan çoğalan nesneleştirme (Ben ve Benim yapma) ve yargılama hali kişiyi kuşatıyor ve ona işkence ediyorsa orada zevk alınacak, hoş karşılanacak bir durum ya da bağlı kalınacak bir kaynak yoktur. Bu olduğunda arzu, tiksinme, fikirlere tutunma, şüphe, kibir, yeniden doğum arzusu ve cehalet eğilimleri sonlanır. Bu; sopa ve kılıca başvurmanın, münakaşanın, tartışmanın, çatışmanın, suçlamanın, hizip yaratan dedikodunun ve yanlış konuşmanın sonlanmasıdır. Burası kötü yani ehil olmayan şeylerin onlardan geriye hiçbir şey kalmayacak şekilde son bulmasıdır.” Kutlu Kişi böyle söyledi. Bunları söyledikten sonra yerinden kalkıp dinlenmeye çekildi.

Kutlu Kişi ayrıldıktan kısa bir süre sonra izdeşlerde şöyle bir düşünce oluştu: “Kutlu Kişi yaptığı bu kısa açıklamayı derinlemesine çözümlemeden dinlenmeye çekildi. ‘Eğer algıdan üreyen nesneleştirme (Ben ve Benim yapma) hali bir kişiye işkence ediyorsa orada zevk alınacak, hoş karşılanacak bir durum ya da bağlı kalınacak bir kaynak yoktur. Bu olduğunda arzu, tiksinme, fikirlere tutunma, şüphe, kibir, yeniden doğum arzusu ve cehalet eğilimleri sonlanır. Bu; sopa ve kılıca başvurmanın, münakaşanın, tartışmanın, çatışmanın, suçlamanın, hizip yaratan dedikodunun ve yanlış konuşmanın sonlanmasıdır. Burası kötü yani ehil olmayan şeylerin onlardan geriye hiçbir şey kalmayacak şekilde son bulmasıdır.’ şeklindeki tam olarak yorumlanmamış kısa açıklamanın derin bir yorumunu şu an kim yapabilir? Derken akıllarına bir fikir geldi: Saygıdeğer Mahākaccāna Yüce Öğretmenimiz tarafından takdir edilir ve bu kutsal hayattaki bilge yoldaşlarından saygı görür. Kendisi yeterince açıklanmamış bu ifadeyi analiz edebilir. Kendisine gidip bu soruyu yöneltelim.”

Böylelikle izdeşler Mahākaccāna'ya gittiler ve vardıklarında saygıyla selam verip selam aldılar. Dostça selamlaşma ve iyi dileklerden sonra bir kenara oturdular. Orada otururken olanları anlatıp Saygıdeğer Mahākaccāna'dan bu ifadeyi açıklamasını istediler.

Saygıdeğer Mahākaccāna şöyle yanıt verdi: “Dostlar, nasıl ki en sert keresteye ihtiyaç duyan bir marangoz en sert keresteyi arıyorsa, bunun peşinde koşuyorsa ve buna rağmen en sert kerestenin bulunduğu kökleri ve ağacın gövdesini es geçip dallara ve yapraklara bakması gerektiği yanılgısına kapılıyorsa sizin durumunuz da böyle. Kutlu Kişi'nin, Yüce Öğretmen’in yanında onunla yüz yüzeyken onu es geçip bunu bana sormaya geldiniz. Bilmekse Kutlu Kişi bilir, görmekse Kutlu Kişi görür. O Göz'dür, Bilge'dir, Dhamma'dır, Soylu'dur. O sözcüdür, kaşiftir, açıklayandır, ölümsüzlüğe ulaştırandır, Dhamma'nın efendisidir, Budha'dır (Tathāgatha). Ona bu soruyu o zaman sormalıydınız. Verdiği cevabı da onun verdiği şekliyle anımsamanız gerekirdi.”

“Evet Saygıdeğer Mahākaccāna. Bilmekse Kutlu Kişi bilir, görmekse Kutlu Kişi görür. O Göz'dür, Bilge'dir, Dhamma'dır, Soylu'dur. O sözcüdür, kaşiftir, açıklayandır, ölümsüzlüğe ulaştırandır, Dhamma'nın efendisidir, Budha'dır (Tathāgatha). Ona bu soruyu o zaman sormalıydık. Verdiği cevabı o şekilde anımsamamız gerekirdi. Ancak siz, Yüce Öğretmenimiz tarafından takdir ediliyor ve kutsal yoldaki bilge yoldaşlarınız tarafından saygı görüyorsunuz. Bu kısa ifadenin tam anlamını açıklayabilecek bilgeliktesiniz. Saygıdeğer Mahākaccāna, lütfen bu cümlenin anlamını söyleyin."

"Bu durumda Saygıdeğer izdeşler, dinleyin ve tüm dikkatinizi verin. Açıklayacağım."

İzdeşler "Tabii ki Saygıdeğer Kişi." diye yanıtladılar.

Saygıdeğer Mahākaccāna şunları söyledi: “Kutlu Kişi'nin ifade edip detaylı açıklamasını yapmadan dinlenmeye çekildiği kısa açıklamanın yani ‘Eğer algıdan üreyen nesneleştirme (Ben ve Benim yapma) hali bir kişiyi kuşatıyorsa, ona işkence ediyorsa orada zevk alınacak, hoş karşılanacak bir durum ya da bağlı kalınacak bir kaynak yoktur. Bu olduğunda arzu, tiksinme, fikirlere tutunma, şüphe, kibir, yeniden doğum arzusu ve cehalet eğilimleri sonlanır. Bu; sopa ve kılıca başvurmanın, münakaşanın, tartışmanın, çatışmanın, suçlamanın, hizip yaratan dedikodunun ve yanlış konuşmanın sonlanmasıdır. Burası, kötü yani ehil olmayan şeylerin onlardan geriye hiçbir şey kalmayacak şekilde son bulmasıdır.’ ifadesinin ayrıntılı anlamını şu şekilde görüyorum.

“Görme bilinci görme organı ve duyu nesnesine koşullu olarak doğar. Bu üçünün bir araya gelmesi temastır. Ön koşul olarak temas varsa his doğar. Hissedilenler (zihindeki etiketler vasıtasıyla) algılanır. Algılananlar düşünülür. Düşünülenler çoğaltılır ve nesneleştirilir (papañcalaştırılır). Kişinin neyi çoğaltıp nesneleştirdiğine bağlı olarak benlik algısından üreyen yargılar o kişiyi kuşatan ve ona işkence eden kaynaktır. Bu kişiye görme duyusu aracılığıyla öğrenilmiş geçmiş, şimdiki zaman ve gelecek görüntüleriyle saldırır.

“Duyma bilinci işitme organı ve seslere koşullu olarak doğar…

“Koku bilinci koklama organı ve kokulara koşullu olarak doğar…

“Tat alma bilinci tat alma organı ve tatlara koşullu olarak doğar…

“Dokunma bilinci beden ve duyumsamalara koşullu olarak doğar…

“Düşünme bilinci düşünme organı (zihin) ve düşünceye koşullu olarak doğar. Bu üçünün bir araya gelmesi temastır. Ön koşul olarak temas varsa his doğar. Hissedilenler (zihindeki etiketler vasıtasıyla) algılanır. Algılananlar düşünülür. Düşünülenler çoğaltılır ve nesneleştirilir (papañcalaştırılır). Kişinin neyi çoğaltıp nesneleştirdiğine bağlı olarak benlik algısından üreyen yargılar o kişiyi kuşatan ve ona işkence eden kaynaktır. Bu kişiye zihin aracılığıyla öğrenilmiş geçmiş, şimdiki zaman ve gelecek düşünceleriyle saldırır.

“Şimdi görme organı oradaysa, duyu nesnesi oradaysa, görme bilinci oradaysa kişi temasın kanıtlarını keşfedebilir. Temasa dair kanıtlar varsa hislerin kanıtlarını keşfedebilir. Hislere dair kanıtlar varsa algının kanıtlarını keşfedebilir. Algıya dair kanıtlar varsa düşüncenin kanıtlarını keşfedebilir. Düşünceye dair kanıtlar varsa kişi benlik algısından üreyen nesneleştirme hali tarafından kuşatıldığının ve kendine işkence edildiğinin kanıtlarına ulaşabilir.

“İşitme organı oradaysa…

“Koklama organı oradaysa…

“Tat alma organı oradaysa…

“Beden oradaysa…

“Şimdi düşünme organı (zihin) oradaysa, düşünceler/fikirler oradaysa ve düşünme bilinci oradaysa kişi temasın kanıtlarını keşfedebilir. Temasa dair kanıtlar varsa hislerin kanıtlarını keşfedebilir. Hislere dair kanıtlar varsa algının kanıtlarını keşfedebilir. Algıya dair kanıtlar varsa düşüncenin kanıtlarını keşfedebilir. Düşünceye dair kanıtlar varsa kişi benlik algısından üreyen nesneleştirme hali tarafından kuşatıldığının ve kendine işkence edildiğinin kanıtlarına ulaşabilir.

“Şimdi görme organı orada yoksa, duyu nesnesi orada yoksa, görme bilinci orada yoksa temasın kanıtını keşfetmek mümkün olmayacaktır. Temasa dair kanıtlar oluşmamışsa hislerin kanıtını keşfetmek mümkün olmayacaktır. Hislere dair kanıtlar oluşmamışsa algının kanıtını keşfetmek mümkün olmayacaktır. Algıya dair kanıtlar oluşmamışsa düşüncenin kanıtını keşfetmek mümkün olmayacaktır. Düşünceye dair kanıtlar oluşmamışsa kişinin, benlik algısından üreyen nesneleştirme hali tarafından kuşatıldığının ve kendine işkence edildiğinin kanıtlarını keşfetmesi mümkün olmayacaktır.

“İşitme organı orada yoksa…

“Koklama organı orada yoksa…

“Tat alma organı orada yoksa…

“Beden orada yoksa…

“Düşünme organı (zihin) orada yoksa, düşünceler orada yoksa ve düşünme bilinci orada yoksa temasın kanıtını keşfetmek mümkün olmayacaktır. Temasa dair kanıtlar oluşmamışsa hislerin kanıtını keşfetmek mümkün olmayacaktır. Hislere dair kanıtlar oluşmamışsa algının kanıtını keşfetmek mümkün olmayacaktır. Algıya dair kanıtlar oluşmamışsa düşüncenin kanıtını keşfetmek mümkün olmayacaktır. Düşünceye dair kanıtlar oluşmamışsa kişinin, benlik algısından üreyen nesneleştirme hali tarafından kuşatıldığının ve kendine işkence edildiğinin kanıtlarını keşfetmesi mümkün olmayacaktır.

“Kutlu Kişi'nin ifade edip detaylı açıklamasını yapmadan dinlenmeye çekildiği kısa cümleyle ilgili benim anladığım şey budur. Yani ‘Eğer algıdan üreyen nesneleştirme (Ben ve Benim yapma) hali bir kişiyi kuşatıyorsa, ona işkence ediyorsa orada zevk alınacak, hoş karşılanacak bir durum ya da bağlı kalınacak bir kaynak yoktur. Bu olduğunda arzu, tiksinme, fikirlere tutunma, şüphe, kibir, yeniden doğum arzusu ve cehalet eğilimleri sonlanır. Bu; sopa ve kılıca başvurmanın, münakaşanın, tartışmanın, çatışmanın, suçlamanın, hizip yaratan dedikodunun ve yanlış konuşmanın sonlanmasıdır. Burası ehil olmayan ya da kötü şeylerin onlardan geriye hiçbir şey kalmayacak şekilde son bulmasıdır.’ Şimdi eğer isterseniz Kutlu Kişi'ye gidip bu açıklamayı sorabilirsiniz. Her nasıl yanıt verirse o şekilde hatırlamalısınız.”

Bunun üzerine izdeşler Saygıdeğer Mahākaccāna'nın sözlerinden keyif alarak onu onaylayıp oturdukları yerden kalktılar ve Kutlu Kişi'ye gittiler. Vardıklarında önünde eğildikten sonra bir kenara oturdular. Orada otururlarken olanları anlattılar ve sözlerini şu şekilde tamamladılar: “Saygıdeğer Mahākaccāna sizin konuşmanızın anlamını şu sözcükler, cümleler ve ifadelerle açıkladı.”

“İzdeşler! Mahākaccāna bilge bir kişidir. Anlayışı çok derindir. Eğer bu soruyu bana sormuş olsaydınız ben de onun verdiği yanıtı verirdim. Bu ifadenin anlatmak istediği şey budur. Bunu bu şekilde hatırlamalısınız.”

Bu ifadeden sonra Saygıdeğer Ānanda Kutlu Kişi'ye şunları söyledi: “Efendim! Sanki açlık ve susuzluk çeken, güçsüz bir kişi bal dolu bir çanakla karşılaşmış gibi! Her nerede bu balın tadına bakarsa baksın tatlı, nefis bir lezzet deneyimler. Aynı şekilde farkındalıkla ve değerlendirme becerisiyle donanmış bir izdeş her nerede bu Dhamma konuşmasını dinlerse minnet duyar, güven hisseder. Peki bu Dhamma konuşmasının adı nedir?”

“Öyleyse Ānanda, bu Dhamma konuşmasını ‘Bal Çanağı Vaazı’ olarak hatırlayabilirsin.”

Kutlu Kişi bunları söyledi.

Minnet duygusuyla dolan Saygıdeğer Ānanda Kutlu Kişi'nin sözlerinden büyük bir memnuniyet duydu.

The Middle Discourses

|_A. The First Fifty

|__II. The Chapter on the Lion’s Roar

MN18. Bal Çanağı

Translations [31]

English

繁體字

日本語

Français

Deutsch

Italiano

Español

Português

Русский

Norsk

Srpski

Čeština

Polski

Slovenščina

Türkçe

हिंदी

বাংলা

Việt Ngữ

Bahasa Indonesia

සිංහල

ပြန်သွားရန်

ภาษาไทย

पाळिभासा (Pāli)

Reference