Duydum ki Kutlu Kişi bir seferinde Sāvatthī yakınlarında Jeta Korusu'ndaki Anāthapiṇḍika'nın manastırında konaklıyordu.

Bir sabah cübbesini giyerek Sāvatthī'ye yiyecek dilenmeye gitti. Ardından bazı münzeviler Saygıdeğer Ānanda'ya giderek şunları söyledi: "Saygıdeğer efendim, Budha'dan bir Dhamma konuşması dinlemeyeli uzun zaman oldu. Budha'dan bir Dhamma konuşması dinleyebilseydik iyi olurdu."

"O zaman münzeviler, brahmin Rammaka'nın aşramına gidin. Umarım orada Budha'dan bir Dhamma konuşması dinlersiniz."

"Olur saygıdeğer efendim." diye yanıtladılar.

Budha sadaka dilenmekten döndüğünde yemeğini yedikten sonra Ānanda'ya dönerek "Gel Ānanda günlük meditasyon için Doğu Manastırı'na, Migāra'nın annesinin taştan inşa edilmiş tapınağına gidelim." dedi.

"Olur Efendim." diye yanıtladı Ānanda. Böylece Budha Ānanda ile birlikte Doğru Manastırı'na gitti. Öğleden sonra meditasyondan çıktığında Ānanda'ya şöyle söyledi: "Gel Ānanda, yıkanmak üzere doğu kapısına gidelim."

Ānanda "Olur Efendim." diye yanıtladı.

Böylece Budha Ānanda ile yıkanmak üzere doğu kapısına gitti. Yıkandıktan sonra tek bir cübbeyi kullanıp kurulandı. Ardından Ānanda Budha'ya şöyle söyledi: "Efendim, Rammaka'nın aşramı yakınımızda. Orası çok hoş, çok güzel. Lütfen orayı şefkatinizle ziyaret edin." Budha Ānanda'nın sorusunu sessizliğiyle yanıtladı.

Böylece Budha brahmin Rammaka'nın aşramına gitti. Vardığında bazı münzeviler aşramda oturup kendi aralarında öğreti hakkında konuşuyorlardı. Budha kapının dışında konuşmalarının sona ermesini bekledi. Konuşmanın sona erdiğini anlayınca boğazını temizledi ve kapıyı çaldı. Münzeviler Budha'nın geldiğini anlayınca kapıyı açtılar. Budha içeri girdi, hazırlanmış oturma alanına yerleşti ve münzevilere bir soru sordu. "Münzeviler, az önce ne konuşuyordunuz? Yarım kalan konuşmanız ne üzerineydi?"

"Efendim, Budha geldiğinde öğreti üzerine yarım kalan konuşmamız Budha'nın kendisi hakkındaydı."

"Çok iyi münzeviler! Sizin gibi inanç geliştirerek sıradan ev yaşamından evsiz yaşama geçen insanların birlikte oturup öğreti hakkında konuşması uygundur. Birlikte otururken iki şeyden birini yapmalısınız: Öğretileri tartışabilirsiniz ya da soylu sessizlikte kalabilirsiniz.

Münzeviler, iki arayış vardır: soylu arayış ve soylu olmayan arayış.

Peki soylu olmayan arayış nedir? Kendisi yeniden doğuma tabi olan kişi yine yeniden doğuma tabi olanı arar. Kendisi yaşlanmaya, hastalanmaya, ölüme, kedere ve bozulmaya tabi olan kişi yine bunlara tabi olanı arar.

Peki yeniden doğuma tabi olan şeyler neler olarak tanımlanmalıdır? Eşler ve çocuklar, erkek ve kadın hizmetçiler, keçiler ve koyunlar, tavuklar ve domuzlar, filler ve sığırlar, altın ve para yeniden doğuma tabidir. Bu tutunmalar yeniden doğuma tabidir. Kendisi yeniden doğuma tabi olan biri yine yeniden doğuma tabi bu tür şeylere bağlandığında, tutkulu bir bağ geliştirdiğinde ve tutunduğunda yine yeniden doğuma tabi olanı arar.

Peki yaşlanmaya tabi olan şeyler neler olarak tanımlanmalıdır? Eşler ve çocuklar, erkek ve kadın hizmetçiler, keçiler ve koyunlar, tavuklar ve domuzlar, filler ve sığırlar, altın ve para yaşlanmaya tabidir. Bu tutunmalar yaşlanmaya tabidir. Kendisi yaşlanmaya tabi olan biri yine yaşlanmaya tabi bu tür şeylere bağlandığında, tutkulu bir bağ geliştirdiğinde ve tutunduğunda yine yaşlanmaya tabi olanı arar.

Peki hastalanmaya tabi olan şeyler neler olarak tanımlanmalıdır? Eşler ve çocuklar, erkek ve kadın hizmetçiler, keçiler ve koyunlar, tavuklar ve domuzlar, filler ve sığırlar hastalanmaya tabidir. Bu tutunmalar hastalanmaya tabidir. Kendisi hastalanmaya tabi olan biri yine hastalanmaya tabi bu tür şeylere bağlandığında, tutkulu bir bağ geliştirdiğinde ve tutunduğunda yine hastalanmaya tabi olanı arar.

Peki ölüme tabi olan şeyler neler olarak tanımlanmalıdır? Eşler ve çocuklar, erkek ve kadın hizmetçiler, keçiler ve koyunlar, tavuklar ve domuzlar, filler ve sığırlar ölüme tabidir. Bu tutunmalar ölüme tabidir. Kendisi ölüme tabi olan biri yine ölüme tabi bu tür şeylere bağlandığında, tutkulu bir bağ geliştirdiğinde ve tutunduğunda yine ölüme tabi olanı arar.

Peki kedere tabi olan şeyler neler olarak tanımlanmalıdır? Eşler ve çocuklar, erkek ve kadın hizmetçiler, keçiler ve koyunlar, tavuklar ve domuzlar, filler ve sığırlar kedere tabidir. Bu tutunmalar kedere tabidir. Kendisi kedere tabi olan biri yine kedere tabi bu tür şeylere bağlandığında, tutkulu bir bağ geliştirdiğinde ve tutunduğunda yine kedere tabi olanı arar.

Peki bozulmaya tabi olan şeyler neler olarak tanımlanmalıdır? Eşler ve çocuklar, erkek ve kadın hizmetçiler, keçiler ve koyunlar, tavuklar ve domuzlar, filler ve sığırlar, altın ve para bozulmaya tabidir. Bu tutunmalar bozulmaya tabidir. Kendisi bozulmaya tabi olan biri yine bozulmaya tabi bu tür şeylere bağlandığında, tutkulu bir bağ geliştirdiğinde ve tutunduğunda yine bozulmaya tabi olanı arar. İşte bu soylu olmayan, sıradan arayıştır.

Peki soylu arayış nedir? Kendisi yeniden doğuma tabi olan kişi yeniden doğuma tabi olmanın sakıncalarını görerek yeniden doğumdan özgürleştireni, esaretten özgür en yüksek sığınağı, mayayı sonlandırmayı (Nibbana) arar. Kendisi yaşlanmaya, hastalanmaya, ölüme, kedere ve bozulmaya tabi olan kişi bunların sakıncalarını görerek yaşlılıktan, hastalıktan, ölümden, kederden ve bozulmadan özgürleşmeyi, esaretin sonlandığı en yüksek sığınağı, mayanın sonlanmasını arar. İşte bu soylu arayıştır.

Münzeviler! Aydınlanmadan önce –henüz aydınlanmaya ulaşmamışken ancak ulaşma kararlılığındayken– ben de yeniden doğuma tabi biri olarak yeniden doğuma tabi olanı aradım. Yaşlanmaya, hastalanmaya, ölüme, kedere ve bozulmaya tabi biri olarak ben yine bu şeylere tabi olanı aradım. Derken aklımda şu soru belirdi: 'Yeniden doğuma, yaşlanmaya, hastalanmaya, ölüme ve bozulmaya tabi biri olarak neden kendimle aynı eğilime sahip şeyleri arıyorum? Neden yeniden doğumdan, yaşlılıktan, hastalıktan, ölümden, kederden ve bozulmadan özgürleşmeyi, esaretin sonlandığı en yüksek sığınağı, mayanın sonlanmasını aramıyorum?'

Bir süre sonra hala pırıl pırıl simsiyah saçlarım varken, gençliğimle kutsanmışken, hayatımın baharında —annem ve babam ağlayarak aksini dilese de— saçımı ve sakalımı kazıttım, safran rengi cübbeyi giydim ve sıradan hayattan evsiz yaşama doğru yola çıktım.

Yola çıktıktan sonra yüce huzurun en yüksek halini ararken ehil olanı keşfetmek için harekete geçtim. Āḷāra Kālāma'ya gittim ve şöyle söyledim: 'Saygıdeğer Kālāma, manevi hayatı bu öğreti ve eğitimde sürdürmek istiyorum.'

Āḷāra Kālāma "Kalın Saygıdeğer Kişi. Bu öğreti öyle bir öğretidir ki anlayışlı bir insan kısa sürede geleneği kendi içgörüleriyle kavrayabilir ve buna ulaşmış olarak yaşayabilir."

O öğretiyi hızla ezberledim. Öğretinin bilgisini yani yaşlıların öğretisini ezberden okuma ve sözlü olarak tekrarlama açısından mükemmeldim. Bildiğimi ve gördüğümü iddia ediyordum, diğerleri de öyle düşünüyordu.

Daha sonra şöyle düşündüm: "Āḷāra Kālāma sadece inançla konuşmuyor. Bu öğretiyi kendi içgörüsüyle kavradığını ve ona ulaşmış olarak yaşadığını söylüyor.

Şüphesiz ki bu öğretiyi bilerek ve görerek meditasyon yapıyor olmalı."

Bu yüzden Āḷāra Kālāma'ya gittim ve ona "Saygıdeğer Kālāma, bu öğretiyi kendi içgörünüzle ne ölçüde kavradığınızı söyleyebilirsiniz?" diye sordum.

Bunu sorduğumda hiçlik boyutuna ulaştığını açıkladı.

"Āḷāra Kālāma inanç, enerji, farkındalık, kıpırtısız konsantrasyon ve bilgeliğe sahip olan tek kişi değil, tüm bu nitelikler bende de var. Neden ben de Āḷāra Kālāma'nın kendi içgörüsüyle kavradığını söylediği öğretiyi anlamak için çaba göstermeyeyim?" diye düşündüm. Kısa sürede öğretiyi kendi içgörümle kavradım ve ona ulaşmış olarak yaşadım.

Bu yüzden Āḷāra Kālāma'ya gittim ve ona "Saygıdeğer Kālāma, bu öğretiyi kendi içgörünüzle bu noktaya kadar kavradığınızı ve bunu başardığınızı mı beyan ediyorsunuz?" diye sordum.

"Evet." diye yanıt verdi.

"Saygıdeğer Kālāma, ben de bu öğretiyi kendi içgörümle bu noktaya kadar kavradım ve ona ulaşmış olarak yaşıyorum."

"Sizin gibi saygıdeğer birini manevi yoldaki yoldaşlarımızdan biri olarak görmek ne büyük bir şans! Kendi içgörümle kavradığım ve ulaştığımı ilan ettiğim öğretiyi siz de kendi içgörünüzle kavramış ve ulaşmış durumdasınız. Sizin kendi içgörünüzle kavrayıp ulaştığınız öğretiyi ben de kendi içgörümle kavradım ve ona ulaştım. Yani benim bildiğim öğretiyi siz de biliyorsunuz ve sizin bildiğiniz öğretiyi de ben biliyorum. Ben sizin gibiyim ve siz de benim gibisiniz. Şimdi gelin saygıdeğer münzevi, bu topluluğa birlikte liderlik edelim".

Böylece hocam Āḷāra Kālāma, öğrencisi olan beni kendisiyle aynı konuma yerleştirdi ve yüce övgülerle onurlandırdı.

Daha sonra şöyle düşündüm: "Bu öğreti büyünün bozulmasına ve ilgisizleşmeye, sönükleşmeye ve tutkusuzlaşmaya, sonlanmaya, huzura, içgörüye, aydınlanmaya ve mayanın sonlanmasına götürmüyor. Sadece hiçlik boyutunda yeniden doğuma götürüyor. Bu, 'soylu arayışın' gerekliliklerini yerine getirmiyor." Bu öğretinin yetersiz olduğunu fark ederek hayal kırıklığı içerisinde oradan ayrıldım.

Yüce huzurun en yüksek halini aramak, ehil olanı bulmak için yola çıktım. Rāma'nın oğlu Uddaka'ya gittim ve ona şöyle dedim: 'Saygıdeğer kişi, manevi hayatı bu öğreti ve eğitimde sürdürmek istiyorum.'

Uddaka "Kalın Saygıdeğer Kişi. Bu öğreti öyle bir öğretidir ki anlayışlı bir insan kısa sürede geleneği kendi iç görüleriyle kavrayabilir ve buna ulaşmış olarak yaşayabilir."

O öğretiyi hızla ezberledim. Öğretinin bilgisini yani yaşlıların öğretisini ezberden okuma ve sözlü olarak tekrarlama açısından mükemmeldim. Bildiğimi ve gördüğümü iddia ediyordum, diğerleri de öyle düşünüyordu.

Daha sonra şöyle düşündüm: "Rāma sadece inançla konuşmuyor. Bu öğretiyi kendi içgörüsüyle kavradığını ve ona ulaşmış olarak yaşadığını söylüyor.

Şüphesiz ki bu öğretiyi bilerek ve görerek meditasyon yapıyor olmalı."

Bu yüzden Rāma'nın oğlu Uddaka'ya gittim ve ona "Saygıdeğer kişi, Rāma bu öğretiyi kendi içgörüsüyle ne ölçüde kavradığını söylüyor?" diye sordum.

Bunu söylediğimde Rāma'nın oğlu Uddaka algının ne varlığı ne de yokluğu boyutuna ulaştığını açıkladı.

"Rāma inanca, enerjiye, farkındalığa, kıpırtısız konsantrasyona ve bilgeliğe sahip olan tek kişi değil, tüm bu nitelikler bende de var. Neden ben de Rāma'nın kendi içgörüsüyle kavradığını söylediği öğretiyi anlamak için çaba göstermeyeyim?" diye düşündüm. Kısa sürede öğretiyi kendi içgörümle kavradım ve ona ulaşmış olarak yaşadım.

Bu yüzden Rāma'nın oğlu Uddaka'nın yanına tekrar gittim ve ona "Saygıdeğer kişi, Rāma bu öğretiyi kendi içgörüsüyle bu noktaya kadar kavradığını ve bunu başardığını mı söylüyor?" diye sordum.

"Evet oraya vardı." diye yanıt verdi.

"Ben de bu öğretiyi kendi içgörümle bu noktaya kadar kavradım ve ona ulaşmış olarak yaşıyorum."

"Sizin gibi saygıdeğer birini manevi yoldaki yoldaşlarımızdan biri olarak görmek ne büyük bir şans! Rāma'nın kendi içgörüsüyle kavradığını ve ulaştığını ilan ettiği öğretiyi siz de kendi içgörünüzle kavramış ve ulaşmış durumdasınız. Sizin kendi içgörünüzle kavrayıp ulaştığınız öğretiyi Rāma da kendi içgörüsüyle kavradı ve ona ulaştı. Yani Rāma'nın bildiği öğretiyi siz de biliyorsunuz ve sizin bildiğiniz öğretiyi de Rāma biliyor. Rāma sizin gibi ve siz de Rāma gibisiniz. Şimdi gelin Saygıdeğer Münzevi, bu topluluğa liderlik edin".

İşte bu şekilde manevi yoldaki yoldaşım Rāma'nın oğlu Uddaka beni öğretmen konumuna getirdi ve yüce övgülerle onurlandırdı.

Daha sonra "Bu öğreti büyünün bozulmasına, ilgisizleşmeye, tutkusuzlaşmaya, sonlanmaya, huzura, içgörüye, aydınlanmaya ve mayanın sonlanmasına götürmüyor. Sadece algının ne varlığı ne yokluğu boyutunda yeniden doğuma götürüyor. Bu, 'soylu arayışın' gerekliliklerini yerine getirmiyor." diye düşündüm. Bu öğretinin yetersiz olduğunu fark ederek hayal kırıklığı içerisinde oradan ayrıldım.

Yüce huzurun en yüksek halini aramak, ehil olanı bulmak için yola çıktım. Magadhan topraklarında aşama aşama seyahat ederek Uruvelā'daki Senānigama'ya vardım. Orada kıyıları pürüzsüz, temiz ve büyüleyici bir nehrin olduğu hoş bir koru, nefis bir park gördüm. Yakınında da sadaka dilenilebilecek bir köy vardı.

O zaman şöyle düşündüm: "Bu park gerçekten muhteşem; kıyıları pürüzsüz, temiz ve büyüleyici bir nehri olan hoş bir koru. Yakınında da sadaka dilenilebilecek bir köy var. Çabalamak isteyen birisi için burası yeterince iyi. "Burası çabalamak için yeterince iyi." diye düşünerek orada oturdum.

Böylece ben de yeniden doğuma tabi biri olarak yeniden doğuma tabi olmanın sakıncalarını görerek yeniden doğumdan özgürleştireni, esaretten özgür en yüksek sığınağı, mayayı sonlandırmayı (Nibbana) aradım ve onu buldum. Ben de yaşlanmaya, hastalanmaya, ölüme, kedere ve bozulmaya tabi biri olarak bunlara tabi olmanın sakıncalarını görerek yaşlılıktan, hastalıktan, ölümden, kederden ve bozulmadan özgürleşmeyi, esaretin sonlandığı en yüksek sığınağı, mayanın sonlanmasını aradım ve onu buldum.

Zihnimde sezgi ve bilgi oluştu: 'Yerinden oynatılamaz özgürlüğe ulaştım, doğum tükendi, bu hayatta herhangi bir varoluş boyutunda yaşanacak başka bir doğum kalmadı.'

Ardından şu düşünce doğdu: 'Keşfettiğim bu ilke (dhamma) derin, görmesi zor, kavraması zor, huzurlu ve yüce, mantığın ötesinde ve inceliklidir, güç fark edilir ve sadece anlayışa ulaşanlar tarafından kavranabilir. Ancak insanlar tutunmaya eğilimli, onu seviyor ve ondan zevk alıyorlar. Bu konuyu yani koşulluluğu ve bağımlı varoluşu görmek başkaları için zordur. Aynı zamanda şunu görmeleri zordur: tüm faaliyetlerin durması, tüm tutunmaların sonlanması, arzunun sonlanması, tutkunun solup yitip gitmesi, sonlanma ve mayanın tükenmesi. Dhamma'yı öğretmeye karar versem de diğerleri beni anlamaz ve bu benim için stres ve sıkıntı yaratır.'

Ve sonra ne doğaüstü ilhamla oluşmuş ne de daha önce öğrenilmiş olan bu sözler aklıma geldi:

"Bunu anlamak için çok çabaladım.
Şimdi bir de öğretme çabasına girmeyeceğim!
Açgözlülüğe ve nefrete saplanmış olanlar bu öğretiyi zaten kavrayamazlar.
Bu öğreti akışı tersine çevirir, inceliklidir.
Derin, anlaşılması güç ve çok hassastır.
Açgözlülüğe kapılanlar göremezler.
Çünkü onlar karanlığa bürünmüşlerdir."

Böylece bu şekilde düşünürken zihnim pasif kalmaya ve Dhamma'yı öğretmemeye meyletti.

Ardından düşüncelerimi bilen Brahmā Sahampati şöyle düşündü: "Eyvah! Dünya kaybolacak, dünya yok olacak! Çünkü Aydınlanmış Kişi'nin, Mükemmel Kişi'nin, Tam Olarak Uyanmış Budha'nın zihni pasif kalmaya ve Dhamma'yı öğretmemeye meyilli!"

Sonra güçlü bir insanın kolunu açıp kapaması kadar kolay bir şekilde Brahmā boyutunda kayboldu ve Budha'nın önünde belirdi. Cübbesini bir omzunun üzerine yerleştirdi, avuçlarını birleştirip Budha'ya doğru kaldırdı ve şöyle dedi: "Efendim, bırakın Kutlu Kişi Dhamma'yı öğretsin! Kutlu Kişi'nin Dhamma'yı öğretmesine izin verin! Gözlerinde az toz bulunan varlıklar var. Öğretiyi duymadıkları için sayıları giderek azalıyor. Öğretiyi mutlaka anlayanlar olacaktır!"

Brahmā Sahampati işte bunları söyledi. Ardından konuşmasını sürdürdü:

"Magadhalılar arasında geçmişte hala kusurları olanlar tarafından öne sürülmüş
Saf olmayan bir öğreti ortaya çıktı.
Ölümden özgürleşmenin kapısını ardına kadar açın!
Kusursuzluğa ulaşmış kişinin keşfettiği öğretiyi varlıkların duymalarına izin verin.
Sanki yüksek kayalık bir dağın tepesinden çevredeki tüm insanları izliyorsun.
Benzer şekilde Her Şeyi Gören, Bilge Kişi
Hakikat Tapınağı'na yükselerek, kederden arınmış bir şekilde keder içerisinde boğulmuş,
Yeniden doğum ve yaşlılık tarafından ezilmiş insanlara bakıyor.
Yüksel ey kahraman!
Savaşın galibi, kafilenin lideri!
Dünyayı borçtan arınmış şekilde dolaş.
Lütfen izin verin Kutlu Kişi Dhamma'yı öğretsin!
Anlayanlar mutlaka olacaktır!"

Sonra Brahmā'nın davetine uyarak bilinçli varlıklara duyduğum şefkatten dolayı dünyayı bir Budha'nın gözüyle inceledim. Kimilerinin gözünde az toz olan ve kimilerinin gözünde çok toz olan; keskin ve zayıf yeteneklere sahip, iyi ve kötü nitelikleri olan, öğretmesi kolay ve öğretmesi zor olan varlıklar gördüm. Kimileri yapılan hatanın öte dünya ile ilgili tehlikesini görerek yaşarken diğerleri bunu görmüyordu.

Bu durum mavi, pembe veya beyaz nilüferlerin bulunduğu bir göle benziyor. Kimileri suda filizlenir ve büyür, suyun altında gelişir. Kimileri suyun içinde filizlenip büyüyerek su yüzeyine çıkar. Kimileri ise suda filizlenip büyür ve suyun üzerine çıkar, suya temas etmeden suyun üzerinde dururlar.

Aynı şekilde kimilerinin gözlerinde az toz olan, kimilerinin gözlerinde ise çok toz olan bilinçli varlıklar gördüm.

Ardından Brahmā Sahampati'ye şu mısralarla yanıt verdim:

"Ölümden özgürlüğün kapıları ardına kadar açık!
Duyabilecek olanlar inanç ve kararlılık geliştirsin.
Bunun zahmetli olacağını düşünerek
İnsanlara kapsamlı, yüce Dhamma'yı öğretmedim Brahmā."

Sonra Brahmā Sahampati, Dhamma'yı öğretmem için yaptığı ricanın kabul edildiğini bilerek eğildi ve beni sağında tutarak saygıyla etrafımda döndü ve hemen orada gözden kayboldu.

Ardından "Öncelikle kime öğretmeliyim? Bu öğretiyi en hızlı kim kavrar?" diye düşündüm.

Daha sonra şöyle düşündüm: "Āḷāra Kālāma anlayışlı, yetenekli ve zekidir; onun gözlerinde uzun zamandır az toz var. Neden öncelikle ona öğretmeyeyim? Öğretiyi çabucak kavrayacaktır."

Ancak tanrısal bir varlık yanıma yaklaştı ve "Efendim, Āḷāra Kālāma yedi gün önce öldü." dedi.

Aynı anda içimde sezgi ve bilgi doğdu: "Āḷāra Kālāma yedi gün önce öldü."

"Āḷāra Kālāma için büyük bir kayıp oldu. Eğer öğretiyi duysaydı çok hızlı kavrayacaktı." diye düşündüm.

Ardından "Öncelikle kime öğretmeliyim? Bu öğretiyi en hızlı kim kavrar?" diye sorguladım.

Daha sonra "Rāma'nın oğlu Uddaka anlayışlı, yetenekli ve zekidir; onun gözlerinde uzun zamandır az toz var. Neden öncelikle ona öğretmeyeyim? Öğretiyi çabucak kavrayacaktır." diye değerlendirdim.

Ancak tanrısal bir varlık yanıma yaklaştı ve "Efendim, Rāma'nın oğlu Uddaka dün gece öldü." dedi.

Aynı anda içimde sezgi ve bilgi doğdu: "Rāma'nın oğlu Uddaka dün gece öldü."

"Uddaka için büyük bir kayıp oldu. Eğer öğretiyi duysaydı çok hızlı kavrayacaktı." diye düşündüm.

Ardından "Öncelikle kime öğretmeliyim? Bu öğretiyi en hızlı kim kavrar?" diye sorguladım.

Daha sonra aklıma şu geldi: "Bana eşlik eden beş münzevi bana çok yardımcı oldu. Kararlı çilekeşlik dönemimde bana göz kulak oldular. Neden öncelikle onlara öğretmiyorum?"

Daha sonra "Beş münzevi şu sıralar nerede kalıyor?" diye düşündüm. Saf ve insanüstü görme becerisiyle beş münzevinin Varanasi yakınlarında Isipatana'daki Geyik Parkı'nda kaldıklarını gördüm. Uruvelā'da dilediğim kadar kaldıktan sonra Varanasi'ye doğru yola çıktım.

Gayā ile Bodhgaya arasındaki yolda seyahat ederken Ājīvaka rahibi Upaka beni gördü ve dedi ki: "Saygıdeğer kişi, nitelikleriniz çok berrak, teniniz ise saf ve parlak. Kimi takip ederek evsiz hayata geçtiniz? Öğretmeniniz kim? Kimin öğretisine inancınız var?"

Upaka'ya bir dörtlükle yanıt verdim:

"Ben her şeyi bilenlerin en iyisiyim.
Tüm kusurluluğun ortasında kusursuzum.
Her şeyi bıraktım, arzunun sonlanmasıyla özgürlüğe ulaştım.
Bilgiye kendim ulaştığıma göre kimi takip etmeliyim?
Bir öğretmenim yok.
Benim gibisi yok.
Tanrılar da dahil bu dünyada
Bir rakibim yok.
Çünkü bu dünyada mükemmele ulaştım.
En yüce öğretmen benim.
Yalnızca ben tam uyandım.
Izdıraptan özgürleşip Nibbana'ya ulaştım.
Kāsi şehrine gidiyorum
Dhamma çarkını döndürmeye.
Gözleri körleşmiş bu dünya için
Ölümden özgürlüğün davulunu çalmaya.

"Söylediğinize göre Saygıdeğer Kişi, siz Sonsuzluğun Fatihi olmalısınız."

"Fatihler benim gibi
Kusurları sonlandıran kişilerdir.
Ehil olmayan nitelikleri fethettim Upaka.
İşte bu yüzden ben bir fatihim."

Bunları söylediğimde Upaka: "Siz öyle söylüyorsanız öyledir Saygıdeğer Kişi." dedi. Başını sallayarak ters tarafa döndü ve gitti.

Aşamalar halinde yolculuk yaparak Varanasi'ye vardım ve Isipatana'daki Geyik Parkı'nda beş münzeviyi görmeye gittim. Beş münzevi uzaktan yaklaştığımı gördü ve birbirlerini durdurdular. "İşte münzevi Gotama geliyor. Fazlasıyla hazlara düşkün birisi, mücadeleden kaçıp hazlara geri döndü. Onun önünde eğilmemeli, ayağa kalkmamalı, kasesini ve cübbesini almamalıyız. Ama ona bir oturma yeri ayarlayabiliriz, dilerse oturabilir." Fakat yaklaştıkça beş münzevi anlaştıkları gibi kendilerini durduramadılar. Kimileri beni karşılamak ve kase ile cübbemi almak için dışarı çıktı, kimileri oturma yeri hazırladı, kimileri ise ayaklarımı yıkamak için su koydu. Yine de bana ismimle ve "saygıdeğer" diye hitap ettiler.

Ben de onlara şunu söyledim: "Münzeviler, bana isimle ve 'sayın' diye hitap etmeyin. Aydınlanmış Kişi mükemmelliğe ulaşmıştır, tam uyanmış bir Budha'dır. Dinleyin münzeviler: Ben ölümden özgürleştim! Size öğreteceğim, Dhamma'yı size anlatacağım. Talimatları uygulayarak, manevi yolun en yüksek amacını çok geçmeden bu yaşamda gerçekleştireceksiniz. Sıradan hayattan evsiz hayata, doğru bir şekilde geçen insanların hedeflediği amaca kendi içgörünüzle ulaşarak yaşayacaksınız."

Ancak onlar bana şunu söyledi: "Sayın Gotama, bu dönemdeki çalışma, davranış ve pratiklerle dahi soylulara dair sıradışı bir bilgi ve sezgiye ulaşamadınız. Şimdi hazlara odaklanıp mücadeleyi bıraktığınıza, hazlara geri döndüğünüze göre böyle bir duruma nasıl ulaşmış olabilirsiniz?"

Ben ise onlara şunu ifade ettim: "Aydınlanmış Kişi hazlara odaklanmadı, mücadeleyi bırakıp hazlara geri dönmedi. Aydınlanmış Kişi mükemmelliğe ulaşmış, tam ve mutlak aydınlanmış bir Budha'dır. Beni dinleyin münzeviler: Ben ölümden özgürleştim! Size öğreteceğim, Dhamma'yı size anlatacağım. Talimatları uygulayarak manevi yolun en yüksek amacını çok geçmeden bu yaşamda gerçekleştireceksiniz."

Ancak ikinci defa bana "Sayın Gotama… siz hazlara geri döndünüz." dediler.

Ben de ikinci defa onlara "Aydınlanmış Kişi… hazlara geri dönmedi." diye ifade ettim.

Ancak üçüncü defa bana "Sayın Gotama, bu dönemdeki çalışma, davranış ve pratiklerle dahi soylulara dair sıradışı bir bilgi ve sezgiye ulaşamadınız. Şimdi hazlara odaklanıp mücadeleyi bıraktığınıza, hazlara geri döndüğünüze göre böyle bir duruma nasıl ulaşmış olabilirsiniz?" dediler.

Ben de onlara "Münzeviler, daha önce benim böyle konuştuğumu duydunuz mu?" diye sordum.

"Hayır Efendim, duymadık."

"Aydınlanmış Kişi mükemmelliğe ulaşmış, tam uyanmış bir Budha'dır. Dinleyin münzeviler: Ben ölümden özgürleştim! Size öğreteceğim, Dhamma'yı size anlatacağım. Talimatları uygulayarak manevi yolun en yüksek amacını çok geçmeden bu yaşamda gerçekleştireceksiniz. Sıradan hayattan evsiz hayata, doğru bir şekilde geçen insanların hedeflediği amaca kendi içgörünüzle ulaşarak yaşayacaksınız.

Beş münzeviyi ikna etmeyi başardım. Bazen iki münzeviye tavsiyelerde bulunurken diğerleri sadaka almaya giderdi. Sonra o üçü getirdikleriyle hepimizi doyururdu. Bazen de üç münzeviye tavsiyelerde bulunurdum, diğerleri ise sadaka almaya giderdi. O zaman o ikisi getirdikleriyle hepimizi doyururdu.

Kendileri yeniden doğuma tabi beş münzevi benden bu şekilde tavsiye alırken ve talimatları öğrenirken yeniden doğuma tabi olmanın sakıncalarını görerek yeniden doğumdan özgürleştireni, esaretten özgür en yüksek sığınağı, mayayı sonlandırmayı (Nibbana) aradılar ve onu buldular. Yaşlanmaya, hastalanmaya, ölüme, kedere ve bozulmaya tabi kişiler olarak bunlara tabi olmanın sakıncalarını görerek yaşlılıktan, hastalıktan, ölümden, kederden ve bozulmadan özgürleşmeyi, esaretin sonlandığı en yüksek sığınağı, mayanın sonlanmasını aradılar ve onu buldular. Zihinlerinde sezgi ve bilgi oluştu: 'Yerinden oynatılamaz özgürlüğe ulaştık, doğum tükendi, bu hayatta herhangi bir varoluş boyutunda yaşanacak başka bir doğum kalmadı.'

Münzeviler, beş tür duyusal haz objesi vardır. Hangi beş? Gözün gördüğü hoşa giden, arzu edilen, tercih edilen, zevk veren, haz uyandıran ve heyecan verici görüntüler. Kulağın duyduğu sesler… Burnun kokladığı kokular… Dilin tattığı tatlar… Bedenin hissettiği hoşa giden, arzu edilen, tercih edilen, zevk veren, haz uyandıran ve heyecan verici temaslar. İşte bunlar beş tür duyusal haz objesidir.

Bu beş tür duyusal temastan zevk alan, bunlardan etkilenen, bunlara tutunan, bunların sakıncalarını göz ardı eden ve kurtuluşu anlamayan münzeviler ve brahminler vardır. Onların yıkım ve felaketle karşılaştıklarını ve Māra'nın onlara istediğini yapabileceğini bilmelisiniz.

Ormanda bir geyiğin bir tuzağa yakalanmış olarak yattığını varsayalım. Geyiğin bir yıkım ve felaketle karşılaştığını ve avcının ona istediğini yapabileceğini bilirsiniz. Avcı geldiğinde geyik istediği yere kaçamaz.

Benzer şekilde bu beş tür duyusal temastan zevk alan, bunlardan etkilenen, bunlara tutunan, bunların sakıncalarını göz ardı eden ve kurtuluşu anlamayan münzeviler ve brahminler vardır. Onların yıkım ve felaketle karşılaştıklarını ve Māra'nın onlara istediğini yapabileceğini bilmelisiniz.

Bu beş tür duyusal temastan etkilenmeden, bunlara tutunmadan, bunların sakıncalarını görerek ve kurtuluşu anlayarak bunlardan zevk alan münzeviler ve brahminler vardır. Onların yıkım ve felaketle karşılaşmadıklarını ve Māra'nın onlara istediğini yapamayacağını bilmelisiniz.

Ormanda bir geyiğin bir tuzağa yakalanmadan onun üzerinde yattığını varsayalım. Geyiğin bir yıkım ve felaketle karşılaşmadığını ve avcının ona istediğini yapamayacağını bilirsiniz. Avcı geldiğinde geyik istediği yere kaçabilir.

Benzer şekilde bu beş tür duyusal temastan etkilenmeden, bunlara tutunmadan, bunların sakıncalarını görerek ve kurtuluşu anlayarak bunlardan zevk alan münzeviler ve brahminler vardır. Onların yıkım ve felaketle karşılaşmadıklarını ve Māra'nın onlara istediğini yapamayacağını bilmelisiniz.

Ormanda dolaşan, güven içinde yürüyen, duran, oturan ve yatan bir yaban geyiğini düşünün. Bu nasıl mümkün? Çünkü bu geyik avcının menzili dışındadır.

Benzer şekilde bir münzevi duyusal hazlardan ve ehil olmayan zihinsel hallerden el etek çekerek zihnin çekiniklikten doğan neşe ve mutluluğa yönlenmesi ve bu neşe ve mutluluğa kesintisiz bir şekilde bağlı kalmasıyla birinci jhānaya girer ve orada kalır.